«Цела Божае»: польскі шэдэўр, прэтэндэнт на «Оскара», у мінскім пракаце
Пра кінастужку піша гісторык Алесь Белы.
Сёння схадзіў з мамай на «Цела Божае». Моцны фільм.
Каб надта не спойлерыць, коратка пра сюжэт: хлопец, які вызваліўся з калоніі, марыць змяніць сваё жыццё і стаць ксяндзом. У семінарыю такіх не бяруць. Але выпадкова ён трапляе ў такую сітуацыю, што пачынае выдаваць сябе за ксяндза і часова замяняе пробашча ў маленькім падкарпацкім мястэчку. Нетрадыцыйны падыход да набалелых мясцовых праблем дазваляе яму вылечыць застарэлыя раны ў душах парафіянаў. Але змрочнае мінулае ўжо ідзе па ягоных слядах…
Я, можа, не з усімі намёкамі гэтага фільма згодны, але ён таксама прымусіў мяне перажыць некаторыя важныя ўспаміны з майго ўласнага касцельнага досведу. Безумоўна, гэта важны роздум пра тое, як зрабіць Касцёл больш жывым, з многімі сумленнымі пытаннямі.
Мне яшчэ было прыемна, што фільм ішоў у арыгінале з субцітрамі, дык можна было і слухаць натуральную польскую мову. Неяк пашанцавала ў гэтым сэнсе ў студзені: спачатку былі госці з Польшчы, потым з'ездзіў у Варшаву на 2 дні, паслухаў «Страшны двор», ну і вось паглядзеў фільм. А цяпер сяджу займаюся літоўскай, каб мець яшчэ адно акно ў навакольны свет. Хочацца марыць, што некалі яшчэ адновім «вялікі канцэрт» культур былой Рэчы Паспалітай на новым узроўні, і з нашым выразным асобным удзелам.
Польская культура мае гістарычна так шмат супольнага з нашай. Яе «наскасць» і яе большая чалавечнасць, чым у некаторых багатых і моцных еўраатлантычных культур, робіць яе для нас важнейшай за ўсіх іх.
А польскі кінематограф, мне падаецца, цяпер на самым высокім узроўні за ўсе часы.
Кеслёўскі і нават Вайда для мяне нясуць адбітак несвабоды ўнутры іх, з якой яны змагаліся, але не да канца перамаглі. Таму іх фільмы і іх думкі мне заўжды падаваліся трохі рабатызаванымі.
Беларускім жа кінематаграфістам раю разглядаць «Божае цела» як арыенцір, у якім кірунку развівацца.
