Na minskaj scenie pastavili śpiektakl pra kanflikt na Danbasie
Pjesu dramaturha Asi Katlar uvasobili na scenie Kamiernaha dramatyčnaha teatra. Śpiektakl pahladzieŭ teatralny krytyk Alaksiej Strelnikaŭ.
Pierad śpiektaklem mnie prapanavali zrabić fotazdymak u fotazonie, paŭdzielničać u rozyhryšy biaspłatnaha kvitka, a potym vyjšaŭ narodny ansambl «Zababony» i imkliva praśpiavaŭ i pratančyŭ niekalki narodnych piesień. Naviedvańnie teatra nie abmiažoŭvajecca prahladam śpiektakla, heta, tak by mović, kompleks zabavaŭ, i vielmi važna, kab hladač adčuvaŭ da siabie ŭvahu i pavahu. Važna i toje, što pierad śpiektaklem my rychtujem hledača da vidovišča. Padychod pryvatnaha Kamiernaha dramatyčnaha teatra asabista mianie nie kranuŭ, ja amatar cicha parazmaŭlać z kimści pierad śpiektaklem, ale, pa-pieršaje, ja nie baču siabie metavaj aŭdytoryjaj śpiektakla «Mamki», a pa-druhoje, pieśni «Zababonaŭ» całkam raskryvajuć sutnaść teatralnaj dziei.
U pjesie Asi Katlar, litoŭskaha dramaturha ŭkrainska-jaŭrejskaha pachodžańnia, na Danbasie try siabroŭki schavalisia ŭ padvale ad bambardziroŭki. Ich syny, jakich simvalična kličuć adnolkava Sašami, vajujuć pa roznyja baki ŭkrainskaha kanfliktu. Tolki syn Soni znachodzicca ŭ Izraili, da taho ž u jaje astma, a leki padčas vajny dastać składana, hetym ułasna abmiažoŭvajecca siužet pjesy. Uvieś čas žančyny spračajucca, chto ž u bajavym supraćstajańni maje racyju, a chto zdradnik. «Maskal! Pravasiek! Žyd!» — hučyć sa sceny. Razmovy, jakija žančyny musili b daŭno prahavaryć, iznoŭ i iznoŭ uźnikajuć jak byccam ź ničoha, ničym, pa sutnaści, nie matyvavanyja, aproč ahulnaj razdražnionaści.
Što trymaje hetych žančyn razam? Užo paśla pieršaj bujnoj sprečki jany siadajuć za stoł i pačynajuć jeści ahurki, chleb i sała (pahadžajecca navat habrejka Sonia, dla jakoj heta, jak jana sama pryznajecca, hrech). Čarka, škvarka, troški antysiemityzmu i hamafobii, nastalhii pa SSSR — hetyja ahulnyja kaštoŭnaści, jakija źnitoŭvajuć navat samyja ciažkija kanflikty.
Hanna Łavuchina, aktrysa Maładziožnaha teatra, hraje Aksanu, razmaŭlaje na scenie tolki pa-ŭkrainsku, kryčyć «Chto nie skača, toj maskal!» i pranikniona śpiavaje ŭkrainskija pieśni, a Hanna Anisienka (Nataša) i Taćciana Bułhakava (Sonia) taksama piajuć. Uvohule, akciorski skład padabrany vydatna, aktrysy tempieramientna svaracca i miracca. Natalla Bašava addaje akcioram stolki svabody, što hety śpiektakl stanovicca prykładam tak zvanaj «akciorskaj režysury», kali dla vykanaŭcy najpierš stvarajucca zručnyja ŭmovy dla najlepšaha vyjaŭleńnia mocnych bakoŭ. Voś hieraini Anisienki i Łavuchinaj razyšlisia ŭ roznyja baki, nibyta kab papravić vopratku ci pastavić štości na paličku, značyć, praź imhnieńnie možna ŭžo čakać, što jany z žarściu nakinucca adna na adnu, kab štości dakazać ci abvierhnuć.
Ale na ŭzroŭni danieckaha padvała kanflikt, jaki bušuje navokał, nie vyrašyć.
Navat u prostym tekście Katlar supiarečnaści nadta niepieraadolnyja. Tak, hieraini sapraŭdy pryznajucca adna adnoj u lubovi i admaŭlajucca ad pahroz, jakija pramovili chvilinu tamu, ale hety maleńki i časovy mir, jaki vielmi zaležyć ad vialikaj vajny. Toje, što nielha vyrašyć racyjanalna, vyrašajecca z dapamohaj pieśni, dva ci try razy mocny kryklivy kanflikt pamiž hierainiami vyrašaŭsia mienavita tym, što chtości raptam pačynaŭ śpiavać. Muzyka prymirała. U hetym sutnaść śpiektakla, u naiŭnaj viery ŭ pieramohu pryhožaha nad usim kiepskim. Mienavita tamu taki prosty test pierad śpiektaklem ansambla «Zababony»: kali taki kštałt mastactva vam padychodzić, kali heta kranaje, kali raduje, to heta vaša mastactva i jość.
Na maju dumku, kanflikt na Danbasie pieśniaj nie vyrašyš, chacia ja byŭ by nie suprać.
