Daškievič: «Za piać hadoŭ u turmach ja takoha nie bačyŭ — na Akreścina katujuć ludziej, pra heta treba kryčać»
Hramadski dziejač, chryścijanin Źmicier Daškievič vyjšaŭ na volu paśla 15 sutak aryštu, jakija jon adbyvaŭ na Akreścina i ŭ Baranavičach. U kamientary dla «NN» Źmicier padzialiŭsia svaimi ŭražańniami.
Źmicier Daškievič z žonkaj. Fota z fejsbuka.
«Mianie padviało žadańnie pierakusić. Kali ja vyjšaŭ z «Makdonaldsa», to adrazu padjechali dźvie «Džyli», adkul vyskačyli šaściora bajcoŭ niejkaha padraździaleńnia. Usio heta było nievypadkova — jak tolki mianie zatrymali, to adzvanilisia pałkoŭniku: «Zadača vykananaja». Davoli spakojna mianie zavieźli ŭ Maskoŭskaje RUUS, a adtul užo ŭ CIP na Akreścina.
Tam mianie spačatku pasadzili ŭ samuju zvyčajnuju kamieru, ale tolki ja loh spać, jak mianie paprasili sabracca i vyjści adtul. Zaviali ŭ bietonnuju kletku. Status hetaj kletki vyznačyć vielmi składana — heta nie izalatar i karcar. I ŭ izalatary, i ŭ karcary na noč pavinny adkidvacca nary, jość zaŭsiody vada. A heta była samaja zvyčajnaja katoŭnia. Ja dumaŭ, što paśla piaci hadoŭ turemnaha dośviedu mianie niama čym ździvić, ale ja afihieŭ, kali heta ŭbačyŭ. Pra heta treba kryčać.
Tam prosta katujuć ludziej. Mianie zakinuli ŭ kamieru da pałkoŭnika DAI Siarhieja Masłoŭskaha, jon valaŭsia na hetym bietonie 13 sutak. U susiedniaj kamiery byŭ kapitan milicyi Zavodskaha rajona Dźmitryj Kułakoŭski, jaki syšoŭ sa słužby ŭ žniŭni. Im nie dajuć ni zubnoj pasty, ni tabletak, ni pieradač ad rodnych.
Ja chadžu pa hetym bietonie i kažu: «Nie chapaje tolki vady, kab zalivali», — a pałkoŭnik kaža: «Dyk zalivali». Heta katoŭnia, jakoj kirujuć sadysty. Ja pytaŭsia, čamu tut ludzi śpiać na bietonie, biez naraŭ, biez vady. Na heta na mianie kryčać: «Ty padła, mraź, ja vas tak, ja vas siak». Heta niemahčyma pierakłaści na čałaviečuju movu. Ludzi pa miesiacy siadziać tam biez duša, bieź ničoha, jašče i raspranajuć pierad tym, jak zakinuć u kamieru, kab ty pakutavaŭ najbolš.
Mianie trochu ŭratavała toje, što ŭžo pačaŭsia aciaplalny siezon, pačali hreć batarei, i pałkoŭnik, kali sychodziŭ, pakinuŭ švedar, na jakim ja pryloh. A tak tam prosta zdochnuć možna praź miesiac — heta takaja dzič nievytłumačalnaja, pra heta treba kryčać uvieś čas. Jany ŭśviedamlajuć, što zakonu niama. I kali Łukašenka kazaŭ «Časam nie da zakonaŭ», to heta nie mietafara, jany ŭ hetym žyvuć. Tolki nie «časam», a pastajanna.
Jany presujuć byłuju milicyju, ich nie vypuskajuć, dakidvajuć novyja sutki, pišuć novuju łažu. Kapitanu napisali, što vyjšaŭ z Akreścina i fotkaŭ budynak — dyk u mianie telefona niama, kaža toj. «Ničoha, śviedka kaža, što jość». Dyk ja nie vychodziŭ nikudy. «Ničoha, śviedka kaža, što vychodziŭ». Prosta načchać na ŭsio.
Heta kamiera pryblizna 1,6×2×3 mietra, tam jość nary, jakija adkidvajucca, ale ich nie adkidvajuć. Tam admysłova adklučyli vadu, schapiła ŭ kaho straŭnik, ty schadziŭ u prybiralniu i zmyć nijak nie možaš. Kali hruba, kab razumieli, to treba zajści ŭ prybiralniu, aparažnicca, nie zmyć i lehčy pobač spać na kaflu — heta pryblizna toje, što adpaviadaje tamu pamiaškańniu. Kali ty adzin, to praściej nie jeści, kab nie chadzić u prybiralniu, kali vas dvoje i vy pajeli — to heta šakujučaje vidovišča. Vady vielmi ciažka daprasicca.
Raniej sud tolki pa sutnaści byŭ cyrkam, a ciapier staŭ i pa formie. Dajuć mabilnik u ruki, milicyjanieru zvoniać pastajanna, jon pa dziesiać razoŭ skidvaje zvanki.
Mnie pałkoŭnik raskazvaŭ, što ŭ tuju katoŭniu zakidvali na dzień paeta Dźmitryja Strocava, treniera pa kikboksinhu Juryja Bułata, u ich jość śpis, kaho tudy kidać. Ja pasiadzieŭ tam troje sutak, ale mo žonka za mianie zastupałasia, mo hramadskaść pačuła, ale na noč pierad etapam mianie zakinuli ŭ narmalnuju kamieru, dzie znoŭ sustreŭ hetaha pałkoŭnika Masłoŭskaha, jamu znoŭ nakinuli 15 sutak.
Kali jon spačatku ŭbačyŭ hetyja ŭmovy, to staŭ haładać, jon čałaviek u hadach, padniaŭsia cisk, jaho zabrali ŭ špital MUS, tam siastryčki stavili kropielnicy i płakali. Pa jaho asabista pryjazdžaŭ načalnik izalatara, spačatku nie addali, ale praź dzion 5—6 advieźli nazad na Akreścina. Dumaŭ, pasadziać u narmalnuju kamieru, ale znoŭ kinuli na bieton. Kapitan adsiadzieŭ u katoŭni 22 dni.
A piataj ranicy nas vyvieli na etap u Baranavičy, da abiedu my stajali ŭ dvary. Potym zakinuli ŭ aŭtazaki, pa darozie ŭ adnym z aŭtazakaŭ łopnuła koła, amapaŭcy biehali, mianiali. Dzieści pad viečar pryvieźli ŭ Baranavičy. Tam, mnie zdajecca, u ludziej zastałosia jašče bolš čałaviečaha, ale ź Minska ich pastajanna presujuć.
Kali niechta paśla katoŭni na Akreścina pryjazdžaje ŭ Baranavičy, to jamu zdajecca, što kłasnyja ŭmovy, i žurnalisty pišuć pra heta. Tady adrazu zvoniać ź Minska i zahadvajuć stvarać nievynosnyja ŭmovy i tam: matracy skrucić, na narach nie siadzieć. Vielmi šmat chvorych u Baranavičach, samaja «zabitaja» turma, jakuju ja bačyŭ, budynak razvalvajecca, vialikaja vilhotnaść. U mianie tempieratura padymałasia da 38, u kaho niuchu niama, kaho ziabić, lekaŭ nie daprasicca. Ale adekvatnych čałaviekaŭ tam usio ž bolš.
Viadoma, byŭ šaniec nie vyjści, ja da jaho rychtavaŭsia. Aceńvaŭ svaje šancy 50 na 50, ale nie pasadzili. Čym bolš zahaniaješsia, tym horš siadzieć».
