U maskach i z šachmatnaj rassadkaj: 7 vartych padziej kinafiestyvalu «Listapad»
Bolšaść mižnarodnych kinafiestyvalaŭ praz pandemiju albo pieraniesłasia, albo pierajšła ŭ anłajn. Minski «Listapad» — heta ŭžo taksama «abkatanaja» praktyka — sioleta sumiaścić abodva farmaty. Užo z 6 listapada žury i akredytavanyja zamiežnyja «hości» buduć hladzieć kino anłajn, a biełaruskaja publika zmoža karystacca raskładam pakazaŭ u minskich kinateatrach. Toje ž — z dyskusijami i majstar-kłasami, da jakich mahčyma dałučycca fizična, ale taksama praz tranślacyju ci zapis. «Naša Niva» zrabiła padborku padziej 27-ha kinafiestyvalu, jakija varta nie prapuścić — u mascy i trymajučy dystancyju.
«Uroki farsi» Vadzima Pierelmana
Usio pačniecca z halivudskaha režysiora ŭkrainskaha pachodžańnia Vadzima Pierelmana, aŭtara filmaŭ z Umaj Turman, Dženifier Koneli i Bienam Kinhśli ŭ hałoŭnych rolach. Jaho «Uroki farsi», da vytvorčaści jakich prykłałasia i naša Nacyjanalnaja kinastudyja, stanie filmam adkryćcia. Tut raskazvajecca, jak bielhijski jaŭrej Žyl u 1942 hodzie traplaje ŭ kancłahier i, kab vyžyć, vydaje siabie za piersa. Ułasnaja lehienda ŭ vyniku vymušaje jaho pravodzić uroki farsi dla łahiernaha kuchara, tolki piersidskuju Žyl nie viedaje, tamu jaje prydumlaje, a praz heta kožny dzień chodzić pa lazie.
Film zrobleny pa halivudskich lakałach — paśla takich «vysokich» jeŭrapiejskich premjer, naprykład, jak nievynosny «Syn Sauła» Łasła Niemieša, jon znoŭ źmiaščaje temu Druhoj suśvietnaj u kantekst papularnaj kultury. I chepi-end tut taksama budzie.
«Žančyna, jakaja źbiehła» Chon San-su
Hety maleńki, biazvažki, vytančany šedeŭr adnaho z hałoŭnych sučasnych kinaaŭtaraŭ Paŭdniovaj Karei pryjšoŭ da nas ź Bierlinskaha kinafiestyvalu, dzie skaryŭ i hledačoŭ, i prafiesijanałaŭ i prymusiŭ hladzielnuju zału piaščotna chichikać na scenie z katom. Da taho ž atrymaŭ «Siarebranaha miadźviedzia». Adzin tolki nadzvyčajny zum na kocika, jaki źjaviŭsia na zdymačnaj placoŭcy vypadkova, varty taho, kab pajści na sieans.
Hałoŭnuju rolu ŭ filmie pa tradycyi vykonvaje muza i kachanka režysiora, viadomaja karejskaja aktrysa Kim Min-chi — zrešty, z-za ramanu z žanatym Chon San-su jana zajmieła karjernyja prablemy, ale heta ŭžo inšaja historyja. Siužet zaklučajecca ŭ tym, što hierainia Kim Min-chi, z butlami ałkaholu albo biez, pa čarzie prychodzić da troch svaich siabrovak i razmaŭlaje ź imi. U epizodach źjaŭlajucca i inšyja piersanažy, ale ŭ cełym historyja prykładna takaja. Prostaja i čaroŭnaja.
«Viečnaje śviatło» Haspara Nae
Novaja rabota taho samaha Haspara Nae, jaki źniaŭ niezabyŭnaje zhvałtavańnie Moniki Biełučy ŭ padziemnym pierachodzie ŭ «Niezvarotnaści», jaki vyklikaŭ skandał žadańniem u eratyčnym filmie schapić pačućcio kachańnia, jaki źniaŭ piakučy «Ekstaz», dzie vialikaja kampanija na viečarynie tatalna hublaje nad saboj kantrol. U «Viečnym śviatle» taki ž harmidar i chaos — zdymki filma pra viedźmaŭ i adpaviednaja atmaśfiera.
Razvažajuć pra demanaŭ kino tut nadzvyčajnyja Šarłota Hiensbur i Bieatrys Dal, jakija ihrajuć samich siabie. Film byŭ ŭpieršyniu pakazany na Kanskim kinafiestyvali minułaha hoda, a da kinateatraŭ dabraŭsia tolki ciapier — jašče adnoj vakchanalii, moža, sapraŭdy nie chapała.
«Malmkroh» Kryści Puju
Ruskija arystakraty chodziać pa pakojach majontka, paciahvajuć śpirtnyja napoi i biaskonca razmaŭlajuć fiłasofskimi tekstami Uładzimira Sałaŭjova. Pretencyjoznuju rabotu na try z pałovaj hadziny adnaho z hałoŭnych pradstaŭnikoŭ rumynskaj novaj chvali ŭžo paśpieli nazvać i filmam hoda, i najlepšym u filmahrafii režysiora, i ledź nie filmam dziesiacihodździa ŭ Rumynii.
Aŭtar čaroŭnych karcin «Śmierć spadara Łazaresku» i «Śjeranievada» hetym razam zapaŭniaje prastoru maniernaściu i kandelabrami — hieroi sustrakajucca ŭ majontku siabra na Kalady i pavažna pieracirajuć pra Rasiju i Jeŭropu, formy ŭłady, śmierć i Antychrysta. U Kryści Puju, viadoma, nie adny tolki razmovy — choć jon zdolny zrabić ź ich vybitny film navat u ciesnaj kvatercy, a tut cełaje pamieście. Ale taksama pradčuvańni, jakija «Malmkroh» tranśluje praz movu kino, i składana vytłumačalnyja sceny, što prynamsi vybivajuć z sałaŭjoŭskaha hipnozu.
«Ziamla błakitnaja, byccam apielsin» Iryny Cyłyk
36-hadovaja Hanna vychoŭvaje čaćviarych dziaciej i zachoŭvaje ŭ siamji pazityŭ u «čyrvonaj zonie» Danbasa, inšymi słovami, tam, dzie ŭžo doŭhi čas praciahvajucca vajennyja dziejańni. Dakumientalny film paśpieŭ prahučać jašče da pandemii — jaho premjera adbyłasia nie dzie-niebudź, a na kinafiestyvali «Sandens», dzie stužka da taho ž atrymała pryz za režysuru. Jak takoj vajny ŭ karcinie niama — jość siamja, što, niahledziačy na vybuchi i niebiaśpiečnaść, maje šerah chobi, radujecca žyćciu i navat supolna zdymaje karotkamietražny film. Ułasna sama nazva — cytata z paezii Pola Eluara — i pieradaje hetaje sumiaščeńnie niesumiaščalnaha.
«Tolki djabał žyvie biez nadziei» Mahnus Erten
Šviedski dakumientalist uziaŭsia za šmathadovuju historyju ŭźbiekskaha palityčnaha viaźnia Iskandara, i jaho film vydatna adhuknuŭsia ŭ biełaruskaj rečaisnaści. U našaj sistemie absurdna sfabrykavanyja sudovyja spravy — taksama «narmalnaja» źjava. Tamu było b niadrenna adčuć biezvychodnaść hałoŭnaj hieraini Dzili, jakaja stała palityčnyj aktyvistkaj, kali ŭ 2002 hodzie režym Isłama Karymava asudziŭ jaje brata za teraryzm i adpraviŭ jaho ŭ biaźlitasnuju turmu Jasłyk. Potym byli dopyty i katavańni, uciok z krainy, špijanaž z boku muža — nu prosta tryler. Ale hałoŭnaje ŭsio ž u tym, što amal dvaccać hadoŭ Dzila nie spyniała baraćby za toje, kab Iskandara vypuścili z turmy. Jaho vypuściać — u filmie možna budzie ŭbačyć mužčynu z patuchłymi vačyma, u jakoha sistema skrała dvaccać hadoŭ žyćcia, i adčuć niejkuju nievytłumačalnuju radaść.
Dyskusija «Fienomien žanočaha kino ŭ Biełarusi»
Žančyny ŭ krainie apošnim časam adžyhajuć, dyk voś u biełaruskim sučasnym kino jany adžyhajuć užo daŭno i navat, možna skazać, składajuć jaho panteon, što dazvalaje kazać pra peŭny fienomien. Hetamu fienomienu budzie pryśviečana dyskusija, arhanizavanaja na Industryjalnaj płatformie fiestyvalu (tam jašče šmat važnych padziej, pahladzicie).
Na pytańni, ci varta vyłučać asobnaje paniaćcie žanočaha kino, čamu žančyn u biełaruskim kiniematohrafie bolš, čym mužčyn, ci supadaje publika režysioraŭ-žančyn i režysioraŭ-mužčyn, buduć adkazvać aŭtarki Darja Žuk («Kryštal»), Julija Šatun («Zaŭtra»), Darja Jurkievič («Nieviadomy raj» u sioletnim Nacyjanalnym konkursie) i sakretny śpikier, jaki stanie viadomy ŭ dzień padziei. Maderavać razmovu budzie kinakrytyk-fieminist Maksim Karpicki, a dałučycca da jaje možna i afłajn, i anłajn.
Usia prahrama fiestyvalu — pa spasyłcy.
