Ceny na druhasnym rynku žylla stalicy da vieraśnia ŭpaduć minimum na 15% u hadavym pieraliku?
U pieršyja dni leta tradycyjna prapanova na rynku nieruchomaści mocna pieravyšaje popyt. Pakupniki dyktujuć umovy, a pradaŭcy vymušanyja rabić vialikija źnižki, kali chočuć pradać kvateru chutka. Pry hetym šmatlikija ŭładalniki pamiaškańniaŭ da hetaha času nie ŭśviadomili maštab «prasadki».
Na dumku ekśpierta haziety «Źviazda», hanarovaha staršyni Biełaruskaj asacyjacyi «Nieruchomaść» Mikałaja Prastałupava, pradaŭcy staličnaj nieruchomaści aryjentujucca nie na canu realizavanych ździełak, a na cenavy šerah abjektaŭ u prodažy, vystaŭlajučy kvatery pa ich vierchnich miežach. Na tyja ŭmovy, jakija ciapier prapanujuć pakupniki, jany pakul nie iduć. A ceny, miž inšym, u Minsku ŭsio padajuć…
U červieni budzie lepš
Kali kazać pra situacyju na rynku ŭ cełym, to karcina takaja: u krasaviku rynak asieŭ u dva razy. Zvyčajna ŭ hetym miesiacy nazirajecca 1400 ździełak, a sioleta — 700 dahavoraŭ kupli-prodažu. U mai — pavodle statystyki (heta paćviardžajecca źviestkami Nacyjanalnaha kadastravaha ahienctva pa kolkaści daskanałych ździełak) źnižeńnie jašče macniejšaje, ale…
Kali ŭ krasaviku haspadary kvater nikoha da siabie nie puskali, a patencyjnyja pakupniki nie chadzili na prahlady — z-za pandemii, — to ŭžo z druhoj pałovy maja situacyja stała źmianiacca. Mnohija ahienctvy nieruchomaści kažuć pra adčuvalnyja pazityŭnyja tendencyi. Jak heta razumieć?
Mahčyma, ludziam prosta nadakučyła bajacca. Tak, jany nadziavajuć samyja sučasnyja reśpiratary i miedycynskija palčatki. Ale patencyjnyja pakupniki nieruchomaści bolš nie stajać ubaku, a ŭsio vyniuchvajuć i vymacvajuć u kvatery. Fokus u tym, što niekatoryja aktyŭnaści na rynku źjaŭlajucca apieradžalnymi na etapie zaklučeńnia papiaredniaha dahavora i afarmleńnia zadatku, ździełka ž ažyćciaŭlajecca paźniej. Adsiul namieciŭsia popyt na fonie nizkaj statystyki zaklučanych ździełak. Červień tolki pačaŭsia, ale my ŭžo bačym, što, chutčej za ŭsio, jon budzie lepšy, čym papiarednija miesiacy, tamu što zadatki ŭžo pajšli.
Na popyt surjozna ŭpłyvaje siezonnaść. Viasna i leta — heta toj čas, kali aktyvizujecca rynak zaharadnaha žylla. Dystancyjavańnie, samaizalacyja i zakrytyja hranicy jašče bolš padšturchoŭvajuć ludziej da pryniaćcia rašeńnia ab kupli zaharadnaha doma, tamu popyt (jak «Źviazda» ŭžo pisała) u hetym siehmiencie mocna aktyvizavaŭsia. Na rynku nazirajecca aktyŭny popyt na tannyja zaharadnyja chaty, dačy i ŭčastki. Heta nie značyć, što darahija abjekty nie kuplajuć, ale kolkasnaja pieravaha na baku biudžetnaha siehmienta — ad 10 tysiač da 20 tysiač dołaraŭ.
Ciapier adbivajucca ekanamičnyja faktary
Śpiecyfika jašče i ŭ tym, što na lubyja ekanamičnyja pracesy — devalvacyju rubla (u adnosinach da dołara), inšyja makraekanamičnyja padziei — biełaruski rynak nieruchomaści reahuje macniej, čym u inšych susiednich krainach. Tłumačycca ŭsio prosta: kali tam košt nieruchomaści pryviazany da nacyjanalnaj valuty, to ŭ Biełarusi vialikaja častka nasielnictva atrymlivaje zarobak u rublach, a kuplaje kvatery — u dołarach. I kali adbyvajecca niejki skačok, rynak nie paśpiavaje chutka adaptavacca.
Inšy momant — kredytavańnie. Śledam za makraekanamičnymi źjavami ŭ śviecie našy banki pačali pierastrachoŭvacca, uzmacniŭšy ŭmovy dla kredytaatrymalnikaŭ, a paśla i zusim prypyniŭšy prahramy. Heta surjozna pachisnuła pakupnickuju zdolnaść nasielnictva. Dla nas bankaŭskija finansavyja pradukty — niejki katalizatar, jaki dazvalaje raźvivacca rynku nieruchomaści. U apošnija hady, kali banki pačali vydavać paraŭnalna dastupnyja kredyty, rynak aktyvizavaŭsia i dola ździełak z pryciahnutym kapitałam uzrasła. Jak tolki kredyty byli prypynienyja, vialikaja častka pakupnikoŭ vybyła. Heta pieršy surjozny ŭdar pa popycie, atrymany ciapier rynkam druhasnaha žylla.
Druhi ŭdar pa popycie — pandemija. Jon časovy i pastupova słabieje, ale jon jość. Isnuje dola pakupnikoŭ i pradaŭcoŭ, jakija adkłali rašeńnie žyllovaha pytańnia ŭ suviazi ź niaprostaj epidemijałahičnaj situacyjaj. Jość ludzi, jakija spynili pakazy i prahlady mienavita z-za ryzyki zachvareć. Majucca realnyja prykłady skasavańnia łancužkoŭ ździełak pa pryčynie taho, što adzin z ułaśnikaŭ zaniepakoiŭsia zdaroŭjem svaich rodnych, i admoviŭ kankretnamu pakupniku navat z ryzykaj stracić surjoznyja hrošy.
Raźbiaromsia spačatku z napaŭnieńniem rynku. Kali kazać pra prapanovu, to jana stabilna raście. Kolkaść abjektaŭ, vystaŭlenych na prodaž, pavialičvajecca kožny tydzień. Na siońnia ŭ bazie partała Realt.by zarehistravana bolš za 9,1 tysiačy žyłych abjektaŭ, jašče ŭ sakaviku ich było kala 6 tysiač. Pačynajučy z krasavika, ułaśniki zaŭvažyli tendencyi rynku i stali vystaŭlać abjekty na prodaž.
Druhasny rynak papoŭniŭsia abjektami ź siehmienta pryvatnaha arendnaha žylla. Rynak nieruchomaści — heta cełasnaja struktura, i źmieny ŭ adnych kirunkach niesumnienna ŭpłyvajuć na inšyja. Užo ŭ pačatku hetaha hoda paralizavałasia rabota turyzmu, a razam ź im i rynak arendy sutačnych i elitnych kvater. Biźniesmieny stracili krynicy finansavańnia, i mnohich ź ich situacyja vymusiła vystavić kvatery na prodaž.
Minimum — vosieńniu
Bolš aktyŭna ŭklučylisia ŭ praces tyja, kamu važny čysty prodaž — atrymańnie hrošaj biez nastupnych układańniaŭ u nieruchomaść. Dla ich krytyčna važna jak maha chutčej pradać pamiaškańnie, kab pieratvaryć jaho ŭ hrošy, tamu što tendencyja idzie na patańnieńnie. Jany i prapanujuć samyja rynačnyja ceny. I zaŭtra hetyja ceny buduć nižejšyja, čym siarednija ceny ŭčora.
Asobnyja ekśpierty prahnazujuć abvał rynku, ale naš śpiecyjalist pradkazvaje płaŭnaje źnižeńnie. Mikałaj Prastałupaŭ miarkuje, što hety hod asablivy, ale za kapiejki nieruchomaść pradavacca nie budzie. My ŭžo prachodzili nie adzin kryzis i bačyli, jak rynak reahuje na składanyja ekanamičnyja situacyi. Ciapier ža vialikaja kolkaść ludziej pierajšła na skaročany rabočy dzień, a častka rabotnikaŭ (jakija byli zaniatyja ŭ śfiery pasłuh) naohuł stracili rabotu. I ceny źnižacca buduć, bo prapanovu ŭsio ž naradžaje popyt.
Tamu «čystym» pakupnikam — tym, u kaho jość mahčymaść pačakać — naš ekśpiert paraiŭ zrabić mienavita heta. U vypadku, kali zapłanavany šmatchadovy łancužok ź vialikaj kolkaściu kvater, čakać nie abaviazkova, bo ŭłaśnik vystupaje i pradaŭcom, i pakupnikom.
Pa zakonach žanru, u nas kožnaje leta pačynajecca z prastoju na druhasnym rynku žylla: pradaŭcoŭ šmat, a pakupnikoŭ amal nul. Z takim raźvićciom padziej u pačatku vieraśnia ŭ nas buduć minimalnyja ceny na kvatery za apošnija niekalki hadoŭ. Mikałaj Prastałupaŭ ličyć, što z pačatku hoda da vieraśnia źnižeńnie ceńnikaŭ na kvatery składzie kala 15 %.
Panižeńnie nie viečnaje
Pakupnikam było b vyhadna, kab ceny źnižalisia pastajanna, ale damovicca nie atrymlivajecca. Va ŭsim vinavaty fienomien adkładzienaha popytu. Dapuścim, ludzi prymajuć rašeńnie pačakać, ale nie sychodziać z rynku. Jany buduć vyrašać svaje žyllovyja pytańni, ale krychu paźniej — im usio roŭna treba pašyracca, raźjazdžacca, «prybudoŭvać» dziaciej, pierajazdžać. Pakupniki prosta čakajuć lepšaha momantu. I bližej da kanca leta, vierahodna, klijenty «paśpiejuć».
Na fonie źnižanych cen i vialikaha vybaru adzin za adnym pakupniki pačnuć bolš pilna źviartać uvahu na druhasny rynak. Pieršaja «pračniecca» najbolš impulsiŭnaja katehoryja hramadzian — tyja, chto padumaje: «Ciapier niadrenny čas, a jak budzie dalej — niezrazumieła. Treba brać». I ździełki pojduć. Vidavočna, pieršyja pakupniki pačnuć raźbirać lepšyja abjekty, tym samym aktyvizavaŭšy ŭvieś rynak. Ludzi, bačačy, što samyja likvidnyja prapanovy adna za adnoj źnikajuć, taksama paśpiašajucca z kuplaj, bo ŭpuścić dobry abjekt pa razumnaj canie nichto nie choča. Spynić taki popyt moža tolki poŭnaja adsutnaść hrošaj. A hrošy ŭ mnohich ludziej jašče jość.
Stalica i rehijony
Za apošni tydzień indeks cen na kvatery ŭ Minsku źniziŭsia na 0,3 % i skłaŭ 1402 dołara za kvadratny mietr. Na takim uzroŭni ceny znachodzilisia ŭ pačatku 2020 hoda. U adroźnieńnie ad druhasnaha rynku ceny na novabudoŭli ŭvieś maj pakazvali niaznačnyja vahańni. Siaredniaja cana kvater u novabudoŭlach Minska za apošni tydzień niaznačna vyrasła i składaje na ciapierašni momant 1312 dołaraŭ za «kvadrat».
Razryŭ pamiž siarednim uzroŭniem cen na pieršasnym i druhasnym rynkach žylla składaje 86 dołaraŭ za kvadratny mietr, što źjaŭlajecca minimalnym značeńniem za paŭhoda.
U abłasnych centrach taksama nazirajecca tendencyja da patańnieńnia. Samym darahim (paśla stalicy) ličycca horad Brest — za apošni tydzień ceńnik na kvatery tut źniziŭsia na 0,2 % (821 dołar za kvadratny mietr). U Hrodnie na 0,6 % (739 dołaraŭ), u Mahilovie na 0,4 % (649 dołaraŭ), u Homieli na 0,4 % (638 dołaraŭ) i ŭ Viciebsku na 0,5 % (634 dołaraŭ za «kvadrat»).
U bujnych haradach Minskaj vobłaści siaredni ŭzrovień cen na kvatery iści na źnižeńnie jašče nie źbirajecca. U Barysavie jon navat pajšoŭ uvierch — 610 dołaraŭ za kvadratny mietr (+0,3 %), toje ž i ŭ Salihorsku — 867 dołaraŭ (+0,8 %), i ŭ Žodzinie — 739 dołaraŭ (+0,6 %). U Słucku — 585 dołaraŭ (-0,1 %) i Maładziečnie — 748 dołaraŭ (-0,6 %) — trochi zdaŭ.
