Stvaralnik Maps.me Juryj Mielničak apisaŭ budučyniu Biełarusi i čałaviectva
Prahramist-vizijanier pradbačyć admirańnie dziaržavy ŭ jaje sučasnym vyhladzie.
Biełaruski prahramist Juryj Mielničak, suzasnavalnik kartahrafičnaha servisu MAPS.ME, jaki maje dośvied pracy ŭ kampanijach Google, eBay i Mail.Ru Group, stvaryŭ novuju prahramu na asnovie niejronnych sietak dla apracoŭki vyjaŭ Fabby. «Naša Niva» pahutaryła ź im pra hety prajekt, a zaadno i pra hłabalny kantekst.
Pakul što dadatak pracuje tolki na iOS, ale praź niekalki miesiacaŭ źjavicca viersija i dla pryład na Android. Inviestycyi ŭ prajekt skłali da 1 miljona dalaraŭ.
— Juryj, što na siońnia ŭjaŭlaje ź siabie vaš novy prajekt?
— My vypuścili mabilny dadatak, jaki apracoŭvaje vašy fotazdymki i dazvalaje mianiać ich fon. Naprykład, vy možacie stylizavać svaje foty pad komiksy. U budučyni prahrama budzie pracavać i ź videa. Kaniečnie, na siońnia heta bolš zabaŭlalny dadatak. Ale my pracujem i nad tym, kab technałohija mieła i bolš praktyčnaje prymianieńnie. Ujavicie, što vam nieabchodna zrabić važny videavyklik, naprykład, načalniku, a hodnaha fonu niama. Dadatak dazvolić zrabić heta ŭ lubych abstavinach.
— Heta, napeŭna, karysnaja reč. Ale ž ź niejronnymi sietkami možna rabić i niešta inšaje?
— Tak. Kankretna hety prajekt častkova zabaŭlalny, častkova vyrašaje prablemu kamunikacyi.
Ale ŭ pierśpiektyvie my chočam pabudavać u Biełarusi centr kampietencyi, jaki budzie zajmacca daśledavańniem niejronnych sietak i prymianieńniem hetych daśledavańniaŭ u prykładnych praduktach.
Fabby — heta naš piłotny prajekt. Ale my vierym, što ŭsio budzie pašyracca i raźvivacca i ŭ inšych kirunkach.
— Čym niejronnyja sietki zmohuć dapamahčy čałaviectvu? Jak jany źmieniać naša žyćcio?
— Niejronnyja sietki — heta takaja matematyčnaja madel, natchnionaja tym, jak stvorany naš mozh. Jana dazvalaje kampjutaru dobra vyrašać zadačy, jakija da hetaha jamu nie davalisia. Naprykład, adroźnić na videa katoŭ ad sabak, identyfikavać čałavieka, raspaznać hałasy śpikieraŭ, kanviertavać aŭdyjozapis u tekst.
Zadačy, jakija zaraz vykonvajucca ludźmi, u dalejšym buduć aktyŭna vykonvacca mašynami. Adroźnić pryhožaje ad niepryhožaha, biaśpiečnaje ad niebiaśpiečnaha… Raniej my nie mahli takoje daručyć kampjutaru, a zaraz jany zmohuć lohka hetamu davać rady.
— Ale što stanie ź ludźmi? Niekatoryja bajacca, što mašyny paniavolać śviet i miesca ŭ im čałavieku nie zastaniecca.
— Dumaju, što heta, chutčej, pytańnie da fantastaŭ. Pakul što, na najbližejšuju pierśpiektyvu,
kampjutary ŭsio jašče vielmi «tupyja». Madeli na asnovie niejronnych sietak prosta dazvalajuć vyrašać bolš surjoznyja zadačy.
— To bok jany nie nabliziacca da čałaviečaha mozhu?
— U najbližejšy čas — nie. Ale ja vieru, što ŭrešcie nam usio ž udasca stvaryć intelekt, jaki istotna dapaŭniaje naš.
— Niekatoryja ličać, što sa źjaŭleńniem kalkulatara ludzi pačali horš ličyć u hałavie. Ci nie baiciesia Vy, što kali kampjutary buduć malavać karciny, pisać vieršy i muzyku, čałaviectva dehraduje, tamu što ŭ čałavieka nie budzie nijakich stymułaŭ dla ŭłasnaha raźvićcia?
— Pryviadu inšy prykład.
Kali kuryca pačała pradavacca ŭ mahazinie — ludzi razvučylisia palavać. Ale niaŭžo heta tak drenna?
Nasamreč, kali pahladzieć na toje, čamu navučylisia kampjutary ŭ płanie malavańnia, to jany navučylisia pierajmać styl mastaka. I robiać jany heta vielmi prymityŭna. Navat vypusknik mastackaha vučylišča moža pierajmać styl Van Hoha našmat lepiej i raznastajniej. Ja ŭžo nie kažu pra stvareńnie ŭłasnych stylaŭ. U hetym sensie mnie zdajecca, što
čałaviek napieradzie kampjutaraŭ u tym, što tyčycca kreatyŭnaści i novych idej. A ŭ płanie vykanańnia manatonnaj pracy — tak, kampjutary całkam zojmuć hetuju nišu i vycisnuć čałavieka. Robaty-pyłasosy ŭžo jość, bieśpiłotnyja aŭtamabili chutka stanuć normaj. Ale prydumać niešta novaje kampjutary nie mohuć. I pakul niezrazumieła, jak ich hetamu navučyć.
— Nad novym prajektam vy pracujecie ŭ Minsku. Jak dumajecie, ci zmoža IT-śfiera stać łakamatyvam rostu našaj ekanomiki i spryjać pazityŭnym sacyjalnym źmienam?
— Ja dumaju, što
kali ŭ Biełarusi IT nie zarehulujuć, jak heta adbyvajecca ŭ Rasii, to hetaja śfiera budzie i dalej raźvivacca.
Užo zaraz maładym ludziam, jakija skančajuć škołu, zrazumieła, što kali chočacca žyć u svajoj krainie i pry hetym atrymlivać hodny zarobak, to ŭ Biełarusi, napeŭna, IT — adziny varyjant. U hetym sensie IT užo hraje važnuju rolu. Ludzi, jakija hatovy natužycca, iści vučycca i raźvivacca, kab žyć hodna — jany majuć mahčymaść zrabić heta ŭ našaj krainie, sumlenna zarablajučy.
Spraščeńnie viadzieńnia biznesu ŭ našaj krainie tolki b spryjała raźvićciu hetaj śfiery.
— Śviet vakoł nas źmianiajecca. Jakija b asnoŭnyja trendy vy vydzielili?
— Pa-pieršaje, značna źmienicca rynak pracy. Ludzi buduć pracavać mienš, kab zabiaśpiečyć sabie hodny ŭzrovień žyćcia. Albo budzie skaračacca pracoŭny tydzień, albo pavialičycca biespracoŭje i dziaržava budzie płacić vialikuju dapamohu pa biespracoŭi.
— A kancepcyju biezumoŭnaha bazavaha dachodu možna budzie realizavać, jak heta sprabavali zrabić u Šviejcaryi?
— Heta adzin z varyjantaŭ vyrašeńnia prablemy. Ja ŭsio ž taki dumaju, što čałaviectva pryjdzie da inšaha. Ale jość sapraŭdnaja prablema ŭ tym, što
my zmožam aŭtamatyzavać šmat rabot, jakija zaraz nieaŭtamatyzavanyja. Zborščyk detalaŭ, kiroŭca transpartu, hruzčyk — usie hetyja prafiesii buduć całkam aŭtamatyzavanyja. Ludzi buduć pracavać tolki ŭ takich śfierach, jak IT, niejkich kreatyŭnych industryjach, miedycynie. Chacia i ź miedycynaj jość pytańni.
Šmat ludziej prosta zastanucca biez pracy. I hetuju prablemu treba niejak vyrašać.
Kansiervatyŭny scenar, jaki, ja dumaju, adbudziecca, zaklučajecca ŭ tym, što pracoŭny tydzień budzie skaračacca. Prykładna z 40 hadzin da 20. Biezumoŭny bazavy dachod — alternatyŭnaje rašeńnie.
Druhaja tendencyja, jakuju chaciełasia b vydzielić, — hłabalizacyja biznesu.
Kali my pracavali nad maps.me, kamanda była ŭ Minsku. U niejki momant akazałasia, što najbolšaj papularnaściu našy mapy karystalisia na Filipinach. Nichto z nas nikoli nie havaryŭ pa-filipinsku, nichto z kamandy nikoli tam nie byŭ, my vielmi drenna razumiejem kulturu hetaj krainy i toje, što tam adbyvajecca. Ale fizična znachodziačysia ŭ Biełarusi, my zrabili pradukt, papularny tam.
I ja dumaju, što takoje budzie adbyvacca paŭsiudna.
Naprykład, babula viaža škarpetki. Jana zmoža ich biez prablem pradavać praz sajt u Japoniju albo Alasku. Kanały dystrybucyi biznesu stanuć hłabalnymi.
Z hetaj hłabalizacyjaj pakul niezrazumieła, što budzie adbyvacca ź dziaržavami. Histaryčna dziaržavy vykonvali funkcyi zboru padatkaŭ, stvareńnia supolnych praviłaŭ hulni i zabieśpiačeńnia biaśpieki.
Ciapier, kali ty padarožničaješ praktyčna ŭ luby punkt śvietu, ty adčuvaješ siabie davoli biaśpiečna. To bok biaśpieka ŭžo bolš-mienš zabiaśpiečvajecca na hłabalnym uzroŭni. Tamu faktyčna dziaržavy stanoviacca takimi zonami z roznymi praviłami hulni i sposabami identyfikavać čałavieka. Chacia prerahatyvu identyfikacyi ŭ dziaržavy zaraz adbirajuć sacsietki typu Facebook.
Hladzicie, raniej pry pracaŭładkavańni ŭ čałavieka zaŭsiody patrabavali pracoŭnuju knižku. A ciapier źjavilisia pracadaŭcy, jakim jana niepatrebnaja. Pytańnie identyfikacyi i pravierki adekvatnaści čałavieka taksama zabirajecca ŭ dziaržavy.
U śviecie jość afšornyja zony, jakija pryciahvajuć da siabie kampanii z usiaho śvietu niejkimi bonusami. Atrymlivajecca, što ŭ roznych dziaržaŭ stanovicca mała taho, što ich adroźnivaje adna ad adnoj. Z adnaho boku, kankurencyja pamiž dziaržavami pavialičvajecca, ź inšaha — adroźnieńniaŭ pamiž imi stanovicca mienš.
— To bok usie sproby viarnuć vytvorčyja mahutnaści ŭ raźvityja krainy, a taksama viarnucca da kancepcyi «nacyjanalnaj dziaržavy» marnyja? Hłabalizacyja niepaźbiežnaja?
— Tak, i ŭsiamu hetamu jość ekanamičnaje abhruntavańnie. Navat u Rasii ŭžo heta pryznajuć. Kali pahladzieć na jaki-niebudź miascovy pradukt, my zmožam pabačyć, što jon składajecca z vyniku pracy ludziej z usiaho śvietu. Heta tyčycca i rasijskich pasažyrskich samalotaŭ, i amierykanskich aŭtamabilaŭ Tesla, jakija źbirajucca z zapčastak z usiaho śvietu.
Sama vytvorčaść stanie bolš mabilnaj. Kali na zavodzie pracujuć tolki robaty, praściej stvaryć jaho kopiju ŭ inšaj krainie. Tesla — jarki prykład hetych pracesaŭ. Pry hetym technałohii, kampanienty i materyjały buduć z usiaho śvietu.
Dy i navat vytvorčaść kantentu ciapier — hłabalnaja reč.
Kali čałaviectva myślić hłabalna — my ruchajemsia značna chutčej. I ŭsie sproby abmiežavać heta i vybirać tolki nacyjanalny pradukt u vyniku pryvodziać da niekankurentnazdolnaści i zaniapadu vytvorčaści.
— A jak rehulujučyja orhany dziaržaŭ buduć paśpiavać za imklivym raźvićciom technałohij? Naprykład, my viedajem, što ŭ ZŠA jość prablemy z vykarystańniem dronaŭ i bieśpiłotnych mašyn praz adsutnaść nieabchodnaj jurydyčnaj bazy. Jak heta budzie vyrašacca?
— Jak ja ŭžo adznačyŭ, dziaržavy buduć kankuravać pamiž saboj i imknucca stvaryć najspryjalniejšyja ŭmovy. Naprykład, u bolšaści krain śvietu zabaronienyja ekśpierymienty na čałaviečych embryjonach. A ŭ Kitai, naadvarot, jany dazvolenyja. Tamu my i bačym na siońnia, što Kitaj lidar u hetaj śfiery.
Taksama ciapier stvarajucca admysłovyja sistemy na asnovie błokčejna dla prahramavańnia damovaŭ, dzie jany buduć vykonvacca aŭtamatyčna. Adpaviedna —
u niejki momant dziaržavy straciać manapoliju na pravavoje rehulavańnie. A kamiercyjnyja arhanizacyi zmohuć damaŭlacca naŭprost, biez pasrednictva sudovaj i arbitražnaj sistem.
