Ciarpieńnie, śmierć i rucina. Try manałohi biełaruskich dobraachvotnikaŭ, jakija dva hady na vajnie
Jak źmianiłasia za dva hady ŭsprymańnie vajny i pieramohi siarod biełaruskich dobraachvotnikaŭ, pra što jany marać i čamu radujucca, raskazvaje «Radyjo Svaboda».
24 lutaha 2022 hodu Rasieja pačała poŭnamaštabnaje ŭvarvańnie na terytoryju Ŭkrainy. Vajna nie spyniajecca ŭžo dva hady.
Ad pieršych dzion vialikaha kanfliktu ŭ im biaruć udzieł i sotni biełaruskich dobraachvotnikaŭ, jakija abjadnalisia vakoł roznych farmavańniaŭ. Samym vialikim staŭ połk imia Kastusia Kalinoŭskaha, taksama biełarusy vajujuć u atradzie specyjalnaha pryznačeńnia «Teror», 79-j asobnaj desantna-šturmavoj bryhadzie, II Internacyjanalnym lehijonie, u hrupie «Tanha-Ramea» pry Internacyjanalnym lehijonie HUR, taktyčnaj hrupie «Afina». Častka biełarusaŭ vajuje va ŭkrainskich i hruzinskich častkach.
Ad 2022 hodu va Ŭkrainie zahinuli jak minimum 38 biełaruskich vajaroŭ, bolš za sotniu byli paranienyja. Pa acenkach «Svabody», va Ŭkrainie na siońnia vajuje bolš za 400 biełaruskich dobraachvotnikaŭ. Ahułam ža praz vajnu ŭžo prajšli zvyš tysiačy biełarusaŭ.
«Svaboda» parazmaŭlała z tryma biełarusami, kab daznacca, jak za hetyja dva hady pamianiałasia ich staŭleńnie da vajny i pieramohi, i ci źmianilisia jany sami.
Dobraachvotnik Pavał
«Pavał»: «Žadańnie źniščyć imperyju raście»
Minamiotnik, vajuje z sakavika 2022 hodu. Padraździaleńnie paprasiŭ nie paznačać.
«Kali ja jechaŭ na vajnu, to dumaŭ, što było b klasna vyjści na miežy Ŭkrainy 1991 hodu. Ciapier ža ja baču, što ŭsio majo dalejšaje žyćcio budzie nakiravanaje na razbureńnie Rasiei jak dziaržavy, na raździeł jaje na dziasiatki małych krain. Tolki tady ja zrazumieju, što Biełaruś i krainy vakoł buduć adčuvać siabie spakojna. Imperyja pavinna pierastać isnavać.
Kali hetaha nie adbudziecca, to Rasieja praciahnie prasoŭvać svaje naratyvy finansavańniem, adkatami, podkupam ludziej. Usim tym samym brudnym, što jość u palitycy. U ich niama ramak, jany vykarystoŭvajuć usio — ad šantažu da karupcyi.
Ja raniej mierkavaŭ, što paśla vychadu Ŭkrainy na miežy 1991 hodu možna budzie vyzvalić Biełaruś. Ciapier ja myślu dalej. Mnie raniej zdavałasia, što va Ŭkrainie my možam spravicca za hod, ciapier ža razumieju, što jašče patrebna 2-3 hady. Potym — Biełaruś. Maja «vajna» jašče budzie 7-8 hadoŭ.
Ramantyka dla mianie skončyłasia dzieści praz dva miesiacy. U toj čas i mazali pierastali źjaŭlacca, bo ruki stali žaleznymi: ty ž uvieś čas kapaješ (akopy. — RS). Kali chočaš žyć — treba kapać.
Kali ŭ pačatku ja razhladaŭ vajnu jak sprynt, to ciapier heta maraton. Treba ekanomić siły, trymacca siaredzinki, kab dajści da finišu.
Navat «pazycyjonka» (pazycyjnaja vajna. — RS) — heta pieramołvańnie siłaŭ. Kali na niejkim učastku vy źniščyli 20 rasiejcaŭ, to jany nia źjaviacca ŭ inšym miescy. Treba ścisnuć zuby i małoć, małoć…
Ja ŭvieś čas uspaminaju pokazku, jakuju mnie adnojčy raskazaŭ adzin pastar: «Hospadzie, daj mnie, kali łaska, ciarpieńnia… i jak maha chutčej!». Ja hetuju frazu sabie paŭtaraju ŭvieś čas, potym uśmichajusia i praciahvaju rabić svaju manatonnuju pracu.
Ja nie chaču stralać kamuści ŭ patylicu, ale hetaje žadańnie źniščyć imperyju ŭsio raście i raście. Hetaja imperyja zakidvaje pazycyi «miasam». Dla ich čałaviečaje žyćcio ničoha nia vartaje. A eŭrapiejski padychod, što čałaviečaje žyćcio — samaje važnaje ŭ śviecie. Ja časta kažu, što nivodzin akop, nivodnaja pazycyja nie kaštuje čałaviečaha žyćcia. A ŭ rasiejcaŭ usio naadvarot.
Na vajnie i ciažka, i strašna. Mały «savok» nia moža pieramahać vialiki «savok». Tamu my zmožam pieramahčy tolki paśla taho, jak kardynalna pierabudujemsia, źmienim taktyku.
Ja ciapier u volny čas za hrošy trenujusia ŭ stralbie ź instruktarami, ježdžu na amatarskija spabornictvy. Ja rychtujusia da vielmi-vielmi doŭhaj honki.
Mnie zdajecca, ja staŭ bolš darosłym. Viedaješ, jak kažuć: «Ja čuju słovy nia chłopca, a mužčyny». Ja mahu pryjechać u Kijeŭ i skazać: «Chłopcy, vy tut adbilisia ad realnaści, vy nie razumiejecie, što važna, a što — nie». Usio pavinna iści dla «pieradka», dla frontu. My pavinny žyć i pracavać dla tych ludziej, chto ciapier na piarednim krai.
Kali nas abstrelvajuć, to ja zaŭsiody dumaju pra syna. Vielmi caniu lubuju mahčymaść pabyć ź im, choć paru chvilin parazmaŭlać pa videasuviazi.
Inšaje važnaje praviła — nie ekanomić na ryštunku. Navat kali niejkaja štuka daść 1% lišni dla vyžyvańnia, to heta treba skarystać».
Dobraachvotnik Tuz
«Tuz»: «Razumieńnie «pieramohi» źmianiłasia»
Snajper, vajavaŭ z sakavika 2022 hodu, potym zvalniaŭsia. U vieraśni 2023 hodu znoŭ viarnuŭsia na front. Vajuje ŭ 79-j asobnaj desantna-šturmavoj bryhadzie.
«Ja razumieŭ, što vajna — heta nia niešta dobraje. Ja razumieŭ, što tam pamirajuć ludzi, što heta nie halivudzki blask. Ale ŭnutry ŭsiaho hetaha ty bolš daskanała razumieješ, jak niešta pracuje ci nie pracuje. Vajna — heta nia tolki toje, što pišuć u zahałoŭkach navinaŭ, unutry ŭsio zusim inakš.
Ciapier ja amal uvieś čas pravodžu blizka da linii sudakranańnia z voraham. U sakaviku 2022 hodu ja nia tak šmat bačyŭ. Usiu infarmacyju tady ja atrymlivaŭ ad inšych chłopcaŭ. Navat sama vajna tady była zusim inšaja.
Tady ŭsio było bolš aktyŭna: uziali adnu viosku, druhuju. Ciapier ža źmieny na linii frontu adbyvajucca vielmi redka. Pry hetym vielmi šmat ahniu, pierastrełak, zahinułych.
Raniej ja bačyŭ jak vyzvalalisia ŭkrainskija terytoryi. Navat kali hinuli ludzi, to ja razumieŭ, dziela čaho heta adbyvajecca. Ciapier ža, mnie zdajecca, jość adčuvańnie z abodvuch bakoŭ, što ludzi prosta hinuć. A dziela čaho, naahuł niezrazumieła. Na linii frontu zdajecca, što ničoha nie mianiajecca, aproč taho, što hinuć ludzi.
Majo razumieńnie «pieramohi» taksama źmianiłasia. Kali my ŭspaminajem 2022 hod, kali byli aktyŭnyja fazy, to va ŭkrainskaj armii byli bačnyja dobryja pieramohi — Chierson, charkaŭski kirunak. My bačyli maleńkija i vialikija pieramohi. Ciapier u navinach my čytajem, jak u rasiejskim flocie adzin za adnym tonuć karabli, pra ŭdary ŭ tyłavych častkach. A ŭ pryfrantavoj zonie my kožny dzień pad abstrełami.
Pieramohaj siońnia vyhladaje prypynieńnie bajavych dziejańniaŭ. Jość adčuvańnie, što nivodzin z bakoŭ nia ŭ stanie pierałamić sytuacyju ŭ vajnie.
Mnie, viadoma, chočacca vieryć, što ŭ Rasiei niešta zdarycca padčas vybaraŭ, što Pucina zrynuć, ale ŭpeŭnienaści ŭ hetym niama. Ja saču, jak tam źjaŭlalisia kandydaty ŭ prezydenty, jakich nie rehistravali. Nie razumieju, ci vyklikaje śmierć Navalnaha choć niejkuju niezadavolenaść i pratesty ŭ Rasiei.
U 2022 hodzie Ŭkraina zdavałasia bolš padrychtavanaj, źjaŭlałasia novaja zbroja. Ja dumaŭ, što sotniu-druhuju tysiač rasiejcaŭ pieramielem — i ludzi ŭ Rasiei zrazumiejuć, što heta zusim nie śviataja vajna. A ciapier i ŭ Rasiei, i va Ŭkrainie pryvykli da vajny. Jość i jość, jak kaliści z karanavirusam.
Moža, heta pesymizm, a moža, realizm. Mnie chočacca vieryć, što ja nia mocna źmianiŭsia. U niejkich pytańniach ja staŭ bolš upeŭnienym u sabie, čym heta było ŭ 2020 hodzie padčas pratestaŭ. Tady ja, jak i bolšaść, chavaŭsia, uciakaŭ. Siońnia ja baču šmat niepryjemnych i žudasnych rečaŭ i niejki AMAP ciapier užo nie taki strašny, jak raniej.
Ja staŭ bolš patrabavalnym. Ludzi, jakija vakoł mianie siońnia, pavinny być adkaznymi navat u drobnych pytańniach. Bo ad hetaha moža zaležać žyćcio tvajo i tvaich pabracimaŭ.
Chočacca vieryć, što bolš žorstkim ja nia staŭ. Ja razumieju, što jość niejkaje raźmiežavańnie miž vajnoj i cyvilnym žyćciom. I heta zusim roznyja rečy».
Dobraachvotnik Alhierd
«Alhierd»: «Kab nie stamlacca ad vajny, hladžu seryjały»
Minamiotnik, vajuje ad lutaha 2022 hodu. Ciapier u składzie bataljonu «Lićvin» pałka imia Kastusia Kalinoŭskaha.
«Majo razumieńnie vajny za dva hady nie źmianiłasia. Usio toje, što ja bačyŭ u 2022 hodzie, ja baču i siońnia. I ŭjaŭleńni maje adnosna hetaha nie mianiajucca.
Mahčyma, niechta i ŭjaŭlaŭ vajnu jak niešta ramantyčnaje, ale ŭ mianie asabista takoha nikoli nie było. Ja daŭno viedaŭ i razumieŭ, što vajna — heta kroŭ, brud, čałaviečyja straty. A z druhoha boku — hieraizm.
Kali dumać uvieś čas pra vajnu, žyć joju, nie adpačyvać, to heta vielmi ciažka. Mnie taksama ciažka, ale kali my nia budziem rabić hetuju spravu, to chto budzie? Ja liču, što heta vajna i biełarusaŭ.
Ja asabista, kab mocna nie stamlacca ad vajny, u volny čas praciahvaju zajmacca lubimymi spravami: vajskovaj rekanstrukcyjaj, prahladam ulubionych seryjałaŭ. Ciapier hladžu «Dziacinstva Šełdana» — heta prykveł da «Teoryi vialikaha vybuchu». Tam jość i kamedyjny składnik, i drama.
Pra vajnu filmy i seryjały taksama hladžu. Mnie cikava pahladzieć na vajnu z kinošnaha boku, ci praŭdziva jana pakazvajecca. Mahu paraić klasyčnuju stužku «Vyratavańnie šarahoŭca Rajana» — tam klasna pakazanyja i śmierci pabracimaŭ, i ciažkaści. Jašče raju seryjały «Braty pa zbroi» Toma Chenksa i Styvena Śpiłberha i «Cichi akijan» (pra vajnu ZŠA ź Japonijaj).
U siłu abjektyŭnych pryčyn pieramoha raściahnułasia, ale heta nia naša vina. Pieramoha budzie praź źniščeńnie vajskovaha i ekanamičnaha patencyjału Rasiei. U Kramla nia budzie bolš srodkaŭ na ŭtrymańnie režymu Łukašenki. Tady i źjavicca mahčymaść vyzvalić Biełaruś.
Pieršapačatkova ja dumaŭ, što vajna skončycca chutčej — maksymum za dva hady. Ciapier ža baču, što jak minimum hod vajna budzie jašče. Ja nikoli nie kazaŭ i nia dumaŭ, što vorah słaby. Jon mocny, vučycca, jon moža sabie dazvolić źniščać čałaviečyja resursy. Nichto nia dumaŭ, što heta budzie lohkaj prahułkaj.
Mnie zdajecca, ja staŭ mienš empatyčnym za hetyja dva hady. Raniej mianie vielmi kranali naviny pra niejki prylot ci źniščany dom, ciapier ža tak vostra nie ŭsprymajecca ŭsio. Heta ŭsio stała rucinaj.
Ja nie pierahledzieŭ za hety čas systemy svaich kaštoŭnaściaŭ. Chiba što krychu bolej staŭ canić žyćcio».
Čytajcie taksama:
Aktyvisty, žurnalisty, palityki, dobraachvotniki. Kaho ź biełarusaŭ abviaścili ŭ vyšuk u Rasii
Baćkam biełaruskich bajcoŭ-dobraachvotnikaŭ prapanujuć pierakanać ich viarnucca i pakajacca
