Ci moža Rasija ŭsio-taki vyjhrać vajnu? Analityki vahajucca
Analityki kažuć, što ŭ Kijeva jość šeść miesiacaŭ, kab vyhnać akupantaŭ, pierš čym nastupić stomlenaść i Ukraina ŭvojdzie ŭ doŭhi vajenny tupik, piša Financial Times.
Ukrainskija vajskoŭcy na pazicyjach u Danbasie. Fota: Associated Press
Rasija vajuje va Ukrainie ŭžo amal piać miesiacaŭ, ale «jašče ničoha ŭsurjoz nie pačała», zajaviŭ na minułym tydni Pucin praź niekalki dzion paśla taho, jak jaho vojski zachapili Lisičansk, apošni horad u Łuhanskaj vobłaści, jaki ŭsio jašče znachodziŭsia pad kantrolem Kijeva.
Uziaćcie horada stała važnaj viachoj u kampanii Pucina pa zachopie ŭkrainskaha Danbasa. Akramia taho, heta była vielmi nieabchodnaja pieramoha dla ŭźniaćcia maralnaha duchu. Častka maskoŭskich vojskaŭ była ŭznaharodžanaja adpačynkam, inšyja atrymali zahad pačać trochbakovy nastup z poŭnačy, uschodu i paŭdniovaha ŭschodu na klučavyja harady Danbasa Słaviansk i Kramatorsk praź Sieviersk i Bachmut.
Kramlu spatrebilisia amal try miesiacy, kab zachapić apošni bastyjon Łuhanskaj vobłaści paśla adstupleńnia z-pad Kijeva i pieravodu asnoŭnaha kirunku ŭdaru na Danbas u siaredzinie krasavika. Niazdolnaść rasijan akružyć i źniščyć ukrainskija vojski, što było častkaj pieršapačatkovaha płana pa akupacyi Danbasa, vyklikała zatrymku i źmianieńnie rasijskaj taktyki.
Jany pačali biaskoncyja bambardavańni, vykarystoŭvajučy da 50 tysiač snaradaŭ na dzień, razhramili ŭkrainskija pazicyi i prymusili tych adstupić. Kijeŭ hublaŭ ad 100 da 200 vajskoŭcaŭ štodzień, pryčym hinuli sałdaty z samych bajazdolnych čaściej, a bajavy duch, jaki ŭ krasaviku zdavaŭsia niepachisnym, byŭ padarvany.
Paśla niaŭdałaha šturmu Kijeva i prasoŭvańnia Rasii pad Łuhanskam vajna va Ukrainie ŭstupaje ŭ treciuju fazu, u jakoj vyrašalnym faktaram źjaŭlajecca źniasileńnie kožnaha z bakoŭ. Niesupynnaja artyleryjskaja mašyna Rasii moža praciahvać prasoŭvacca napierad i ŭ vyniku ŭstalavać poŭny kantrol nad Danbasam — ciapier jana kantraluje kala troch čverciaŭ terytoryi hetych dźviuch abłaściej. U hety momant Pucin moža abviaścić pra pieramohu i zapatrabavać u śvietu pieramoŭ na vyhadnych dla Maskvy ŭmovach, a zachodnija stalicy, jakija adčuvajuć cisk z boku Rasii z-za skaračeńnia pastavak enierhanośbitaŭ, buduć šturchać Kijeŭ da zaklučeńnia ździełki.
«Samaje cikavaje pytańnie nie ŭ tym, chto zachoplivaje 5 kiłamietraŭ ziamli ci navat dzie, a ŭ tym, jakija doŭhaterminovyja pierśpiektyvy dla dźviuch siłaŭ», — skazaŭ Majkł Kofman, dyrektar pa vyvučeńni Rasii ŭ vajennym analityčnym centry CNA, u padkaście War on the Rocks. Jon śćviardžaje, što akcent na terytaryjalnych zavajovach va Uschodniaj Ukrainie zasłaniaje ahulnuju karcinu. I što maštab strataŭ i zdolnaść abodvuch bakoŭ papaŭniać siły ciapier majuć vyrašalnaje značeńnie.
Chod vajny pa dniach. Fota: Financial Times
U apošnija niekalki tydniaŭ Ukraina nabyła ŭ ZŠA rakiety dalejšaha radyusa dziejańnia, jakija patencyjna mohuć dazvolić joj bić pa rasijskich linijach zabieśpiačeńnia i pieraškodzić pracy artyleryi. Toje, jak Kijeŭ vykarystaje novyja nastupalnyja mahčymaści ŭ najbližejšyja niekalki tydniaŭ, moža zhulać vyrašalnuju rolu ŭ kanflikcie.
Pry ŭsich pravałach, samym značnym ź jakich była niaŭdałaja sproba ŭziać Kijeŭ na pačatku vajny, rasijski katok pa-raniejšamu niaŭmolna ruchajecca napierad. Kali Słaviansk, Kramatorsk i Bachmut apynucca ŭ zonie paražeńnia rasijskaj artyleryi, ich budzie niemahčyma abaranić, niahledziačy na toje, što jany dobra ŭmacavanyja.
Niahledziačy na mlavaje prasoŭvańnie i ŭłasnyja ciažkija straty, Rasija moža dalej vykarystoŭvać svaju vielizarnuju pieravahu ŭ artyleryi (ukraincy kažuć, što na kožnuju ŭkrainskuju harmatu prychodzicca 10 rasijskich), kab pieramahčy ŭ pavolnaj vajnie na źniasileńnie.
Rasijanie ŭ akupavanym Lisičansku. Fota: Associated Press
«Rasija ŭsio jašče moža vyčarpać zapasy ŭkrainskich bojeprypasaŭ, rezierv padrychtavanych vojskaŭ i ciarpieńnie mižnarodnaj supolnaści, kab pavolna advajavać šlach da dasiahnieńnia svaich metaŭ», — napisali dva daśledčyki, Džek Uotlinh i Nik Riejnalds, u dakładzie dla Łondanskaha Karaleŭskaha instytuta abjadnanych słužbaŭ.
Akramia chraničnaha niedachopu artyleryjskich bojeprypasaŭ, jany adznačyli mnostva inšych słabych miescaŭ Ukrainy, uklučajučy adsutnaść padrychtavanaj piachoty i braniatechniki dla praviadzieńnia nastupalnych apieracyj, niedachop nadziejnaha radyjoabstalavańnia i niazdolnaść vyjaŭlać i źniščać rasijskija srodki radyjoelektronnaj baraćby.
Mikałaj Patrušaŭ, kiraŭnik Rady biaśpieki Rasii, nastojvaje, što mety Kramla zastajucca raniejšymi — źviaržeńnie kiraŭnictva Ukrainy i deŭkrainizacyja jaje.
Ukraincy na Danieččynie, 10 lipienia. Fota: Associated Press
Adnak, pa słovach ukrainskich čynoŭnikaŭ i zachodnich analitykaŭ, u rasijskaj armii taksama chapaje słabych miescaŭ, joj taksama brakuje žyvoj siły i sučasnaj braniatechniki.
Prostaja matematyka «havoryć na karyść Kijeva», kaža Kory Šakie, dyrektar pa zamiežnaj i abaronnaj palitycy ŭ Amierykanskim instytucie pradprymalnictva, spasyłajučysia na toje, što Maskvie ciažka nabirać vopytnych sałdataŭ dla papaŭnieńnia svaich siłaŭ, a z Zachadu va Ukrainu pastupaje sučasnaja zbroja.
Nacyjanalistyčna nastrojenyja vajennyja kamientatary ŭ Rasii šalejuć ad taho, što Pucin da hetaha času admaŭlajecca abviaščać usieahulnuju mabilizacyju. Ale taki krok, imavierna, byŭ by vielmi niepapularnym siarod rasijan i aznačaŭ by pryznańnie pravału «śpiecyjalnaj vajennaj apieracyi» ŭ Danbasie.
«Kala 80 adsotkaŭ jaho vojska užo zadziejničanyja ŭ vajennych dziejańniaŭ va Ukrainie, vymatanyja i prasoŭvajucca napierad krajnie marudna, — kaža Šakie, — Kali Uładzimir Pucin sapraŭdy nie źbirajecca pravodzić ahulnanacyjanalnuju mabilizacyju… hetyja simvaličnyja pośpiechi [ŭ Łuhanskaj vobłaści] nie spryjajuć umacavańniu stratehičnaj pazicyi, i navat kali jany praviaduć ahulnanacyjanalnuju mabilizacyju, spatrebiacca miesiacy, kab sabrać usich, miesiacy, kab navučyć ich. Va Ukrainy jość akno mahčymaściaŭ u najbližejšyja šeść miesiacaŭ, kab vyjhrać hetuju vajnu».
Nadychodzić stomlenaść
Pavodle źviestak Ukrainy, Maskva straciła ŭ vajnie bolš za 37 tysiač vajskoŭcaŭ. Pa acenkach brytanskaj raźviedki, rasijskija straty pieravyšajuć 25 tysiač čałaviek. Jakoj by ni była sapraŭdnaja ličba, Rasija ź ciažkaściu daŭkamplektoŭvaje paradziełyja čaści i tolki vialikimi hrašovymi vypłatami zavablivaje byłych sałdataŭ padpisvać novyja kantrakty.
Rasijskaja braniatechnika źniščanaja nastolki, što vojski vykarystoŭvajuć tanki T-62 1960 hadoŭ vytvorčaści i bronietransparciory z 1950-ch. Ukrainski čynoŭnik kaža, što rasijskija vojski na poŭdni krainy vykarystoŭvajuć sistemy SPA S-300, jakija zvyčajna vykarystoŭvajucca dla źbivańnia samalotaŭ i rakiet, dla abstrełu naziemnych celaŭ, što kaža pra niedachop inšych rakiet.
«Jany ŭsio jašče vielmi niebiaśpiečnyja. Lubaja inšaja armija, straciŭšy 25000 čałaviek zabitymi, prosta spyniła b vajavać, — kaža Ben Uoles, ministr abarony Vialikabrytanii. — A jany praciahvajuć małoć. Jany prasoŭvajucca, jak u Pieršuju suśvietnuju vajnu, na niekalki mietraŭ, nie kiłamietraŭ, a mietraŭ, za dzień. Zachoplivajuć niekalki pustych viosak. A potym časam ich adciskajuć nazad. Pry hetym jany hublajuć vialikuju kolkaść techniki i ludziej».
Handlovy centr, źniščany ŭ Kijevie 24 sakavika. Fota: Associated Press
Pavodle padlikaŭ Financial Times na asnovie danych Instytuta vyvučeńnia vajny, pa stanie na 12 lipienia Rasija pavialičyła płošču padkantrolnaj joj terytoryi prykładna na 5% proci 1 maja.
«U cełym, padobna, što rasijskija vojski pastupova prasoŭvajucca napierad, — kaža Kofman. — Ale ja vielmi skieptyčna staŭlusia da taho, što jany zdolnyja ŭziać Słaviansk i Kramatorsk. Heta mocna ŭmacavanyja rajony, i pry takich tempach rasijskija siły mohuć vydychnucca raniej, čym praviaduć tam paśpiachovyja nastupalnyja apieracyi».
Pavodle acenki adnaho vysokapastaŭlenaha brytanskaha čynoŭnika, pry kancy červienia abodva baki byli «blizkija da źniasileńnia». Adnak u apošnija tydni dalnabojnaja zbroja, jakaja prybyła z Zachadu, pačała istotna ŭpłyvać na ŭkrainskija apieracyi: spačatku jana dapamahła Kijevu viarnuć vostraŭ Źmiainy, stratehična važny apłot u paŭnočna-zachodniaj častcy Čornaha mora, a ciapier nanosić udary pa składach bojeprypasaŭ u hłybokim tyle rasijan.
Łoŭrens Frydman, hanarovy prafiesar, jaki vyvučaje vajnu ŭ Karaleŭskim kaledžy Łondana, kaža, što vajna ŭstupiła ŭ pierachodnuju fazu, kali rasijanie imknucca nastupać, ale pry hetym mohuć być zmušanyja abaraniać pazicyi, a Ukraina rychtujecca da praviadzieńnia kontrnastupalnych apieracyj.
Klučavym adroźnieńniem stała prybyćcio ŭ kancy červienia pastaŭlenych ZŠA reaktyŭnych sistemaŭ załpavaha vahniu, viadomych jak HIMARS, z GPS-naviadzieńniem dla dakładnaha papadańnia ŭ cel i dalnaściu da 70—80 km. «Va ŭkraincaŭ nie było ničoha dla surjoznaha supraćdziejańnia artyleryjskim batarejam. — kaža Frydman. — Ale ciapier jość».
81-hadovy mužčyna hladzić na razbombleny rasijanami susiedski dom. Bachmut, 1 lipienia. Fota: Associated Press
Efiekt byŭ nieadkładnym. Pa słovach Piatra Piatakova, byłoha namieśnika načalnika rakietnych vojskaŭ i artyleryi Ukrainy, za apošnija dva tydni ŭkrainskaja armija z dapamohaj HIMARS naniesła ŭdary pa šmatlikich rasijskich składach bojeprypasaŭ, schoviščach paliva, kamandnych centrach i navat kazarmach.
«Parušanaja sistema zabieśpiačeńnia značna źnižaje ahniavuju moc Rasii, — kaža Piatakoŭ. — Heta pieratvaryła artyleryju voraha ŭ mietałałom biez bojeprypasaŭ. I pryviało da značnaha źnižeńnia bajavoha patencyjału rasijskich vojskaŭ i dało mahčymaść ukrainskim uzbrojenym siłam bolš efiektyŭna adbivać nastup praciŭnika».
U adnym sa svaich rehularnych zvarotaŭ da nacyi na minułym tydni prezident Ukrainy Uładzimir Zialenski vitaŭ razhortvańnie HIMARS, zajaviŭšy, što heta «značna źnižaje nastupalny patencyjał rasijskaha vojska. Straty akupantaŭ z kožnym tydniem buduć tolki raści, jak i ciažkaści z zabieśpiačeńniem».
Prybyćcio HIMARS
Ukraina ŭžo atrymała vosiem HIMARS z ZŠA. Vašynhton paabiacaŭ jašče čatyry, a Vialikabrytanija — jašče čatyry. Ale dla taho, kab damahčysia vyrašalnaha pierałomu ŭ vajnie, spatrebiacca dziasiatki. I rasijskija siły buduć adaptavać svaju taktyku i łahistyku da novaj ukrainskaj pahrozy.
Razhortvańnie adbyvajecca ŭ toj momant, kali Kijeŭ sprabuje ŭzmacnić cisk na rasijskija siły na poŭdni krainy, dzie jon advajoŭvaje terytoryju vakoł horada Chierson, najbujniejšaha z zachoplenych Maskvoj u lutym.
Raźmieščany ŭ vuści Dniapra, žyćciova važnaj ekanamičnaj arteryi, Chierson, mahčyma, stratehična bolš važny, čym harady Danbasa, bolšaść jakich rasijskaja taktyka vypalenaj ziamli pieratvaryła ŭ ruiny. Z Chiersonskaj vobłaści taksama adbyvajecca padača vady ŭ akupavany Krym.
Chierson — heta važny test na zdolnaść Ukrainy viarnuć akupavanuju terytoryju padčas zaciažnoj vajny, kaža Kofman. Kali jana paciarpić niaŭdaču, «heta, vierahodna, prymusić mnohich pierahledzieć pierśpiektyvy taho, što ŭ hetaj vajnie, navat pry značnaj vajennaj dapamozie Zachadu, Ukraina nie zmoža dasiahnuć viartańnia da miežaŭ na 23 lutaha».
Amierykanskaja haŭbica M777 na baku Ukrainy. Fota: Associated Press
Niapeŭnaść u zdolnaści Ukrainy pravodzić bujnamaštabnyja kontrnastupalnyja apieracyi — jaje samaja vialikaja prablema, kaža Frydman. Jana straciła niekatorych sa svaich najbolš padrychtavanych bajcoŭ padčas bajavych dziejańniaŭ na Danbasie i ŭsio bolš spadziavajecca na dobraachvotnickija siły terytaryjalnaj abarony.
Navučańnie ŭkrainskaj piachoty na Zachadzie, imavierna, nie mienš važnaje, čym pastaŭki zbroi. Na minułym tydni startavała brytanskaja prahrama bazavaj padrychtoŭki 10 tysiač ukrainskich vajskoŭcaŭ kožnyja try miesiacy. Jana zaklikanaja dapamahčy Kijevu stvaryć druhi ešałon abo reziervovyja siły dla kontrnastupleńnia ŭ kancy hetaha hoda abo ŭ 2023 hodzie, kaža brytanski čynoŭnik.
Navat biez paśpiachovaha kontrnastupleńnia Ukraina ŭsio jašče moža niaŭchilna asłablać rasijskija ŭzbrojenyja siły. «Samaja vialikaja prablema Pucina — heta zachavańnie cełasnaści jaho ŭzbrojenych siłaŭ, — kaža Frydman. — Bo va Ukrainy jość tolki adna zadača — abaraniać svaju terytoryju».
Hibrydnaja hazavaja vajna Rasii
Samaja mocnaja pazicyja ŭ Rasii — pa-za polem boju. Svajoj błakadaj Čornaha mora Maskva dušyć ukrainskuju ekanomiku, što adbivajecca na hłabalnym uzroŭni ŭ vyhladzie rezkaha rostu cen na pradukty. Bambardziroŭki ŭkrainskaj infrastruktury majuć padarvać maralny duch.
Biudžetny kryzis va Ukrainie pahłyblajecca z-za spadu ekanamičnaj aktyŭnaści, imklivaha padzieńnia padatkovych pastupleńniaŭ i straty prytoku ćviordaj valuty ad ekspartu stali i zbožža. Tolki ŭ červieni centralny bank spaliŭ bolš za 9 adsotkaŭ svaich valutnych reziervaŭ.
Akupavany Sievieradanieck, 13 lipienia. Fota: Associated Press
Tym časam Rasija trymaje Jeŭropu ŭ cuhlach, skaračajučy patoki hazu i pahražajučy adklučyć jaho zusim, što pryviadzie da rostu rachunkaŭ za kamunalnyja pasłuhi i patencyjnaha spynieńnia enierhajomistych vytvorčaściaŭ.
«Hibrydnaja vajna Rasii ŭzmacniłasia padčas ukrainskaj vajny, i my vypuścili heta z-pad uvahi, — kaža zachodni daradca pa pytańniach abarony. — Kali Rasija spynić naziemny nastup hetym letam ci navat piarojdzie da abarony, to jaje hibrydnaja i ekanamičnaja vajna moža navat uzmacnicca».
Ukrainskija čynoŭniki kažuć, što Pucin raźličvaje na toje, što niehatyŭnaje ŭździejańnie inflacyi i niedachopu hazu prymusić jeŭrapiejskija stalicy schilić Kijeŭ da spynieńnia vajny na vyhadnych dla Maskvy ŭmovach.
Rasijski lidar moža niedaaceńvać rašučaść Zachadu, hetak ža jak jon mierkavaŭ, što zachodnija stalicy nie pryjduć na dapamohu Ukrainie paśla lutaŭskaha ŭvarvańnia, kaža Šakie.
«Da ich vializnaha honaru, narody ŭsich krain, jakija ŭstali na bok Ukrainy, sapraŭdy hatovyja nieści adkaznaść za ŭkrainski suvierenitet, — dadaje jana. — I heta vydatna. Ale zachavać jaho budzie niaprosta».
