«Hramadzianskaja vajna moža być nieminučaja». Razmova Natalli Kačanavaj z čynoŭnikami
U Navapołacku 18 listapada staršynia Savieta Respubliki Natalla Kačanava sustrełasia z aktyvam Navapołacka i Połackaha rajona. Na sustrečy byli deputaty z haradoŭ-susiedziaŭ, miascovyja čynoŭniki. Spačatku Kačanava raspaviała im ab situacyi ŭ krainie, zatym adkazvała na pytańni. U rasparadžeńni Tut.by akazaŭsia aŭdyjozapis sustrečy, jakaja doŭžyłasia kala dźviuch hadzin. Voś samyja cikavyja momanty.
Ab krainie da vybaraŭ
— Chaču vam jak svaim ziemlakam ź pieršakrynicy raskazać ab hramadska-palityčnaj situacyi ŭ krainie, — źviarnułasia da čynoŭnikaŭ uradženka Połacka Natalla Kačanava. — Viadoma, usio ciapier skancentravałasia ŭ Minsku. Ale padstaŭ dla taho, kab razburyć našu krainu, nie było nijakich. Ja dumaju, vy ŭ hetym nie sumniavajeciesia, jak nikoli nie sumniavałasia i ja. [U nas] narmalna raźvivajecca kraina. Tak, nie vielmi bahataja, tak, biez peŭnych resursaŭ, ale sa svaim kursam, svajoj stratehijaj. I hałoŭnaje ŭ hetaj pracy zaŭsiody, jak kaža prezident, — heta ludzi, ludzi, ludzi. A jak składvajecca situacyja na miescach, zaležyć ad nas — ad kožnaha načalnika. I što siońnia było drennaha ŭ našaj krainie, što my rabili nie tak? My ŭsio rabili tak. Ale heta nie zadavalniała mnohich inšych, jakija bačyli, što siońnia treba pasprabavać «kalarovyja revalucyi». Vy bačycie, jakaja pajšła chvala hetych «kalarovych revalucyj» [u inšych krainach]. I jana pryjšła i da nas, u Biełaruś.
Pra «vakchanalii» padčas zboru podpisaŭ za kandydataŭ
Na dumku Natalli Kačanavaj, padčas zboru podpisaŭ za kandydataŭ u prezidenty ŭ Biełarusi «pačałasia vakchanalija»:
— Ja tady była ŭ roznych rehijonach našaj krainy, sustrakałasia z roznymi ludźmi. Jany [hetyja razmovy] zapisvali, vykidali [u internet]. Ułasna, jak [vykidvajuć zapisy] i ciapier. Ja vielmi papularnaja, jak akazałasia (śmiajecca). Dzie ja ni kažu — usio potym źjaŭlajecca ŭ Internecie. Ja spadziajusia, vy tut nie pišacie [razmovu]? Ale navat kali pišacie, nie strašna. I na hetych sustrečach ad apanientaŭ ułady ja nie pačuła ničoha jasnaha, što siońnia ŭ nas drenna i što treba rabić uładzie, kab im było dobra. Choć ja i na «Naftan» pryjazdžała, i na «Pinskdreŭ», i na MAZ, i Dzie ja tolki ni była. A kali pačaŭsia zbor podpisaŭ — [pačałasia] sapraŭdnaja vakchanalija: źnievažali ŭładu, prezidenta, [pasypalisia] pahrozy, abrazy.
Ab vybarach i viečary 9 žniŭnia
Na vybarach, ličyć Kačanava, «nie było inšaj narmalnaj kandydatury, jakaja mahła b kankuryravać ź dziejučym prezidentam».
Uviečary ŭ dzień vybaraŭ, 9 žniŭnia, kala pałovy na dziaviatuju Kačanava, kaža, sama jechała pa praśpiekcie Pieramožcaŭ i nazirała, ź jaje słoŭ, takuju karcinu:
— Užo bieh raźjušany natoŭp małojčykaŭ, pa-inšamu nie nazavu, i kryčaŭ «Žyvie Biełaruś!». Jany ŭžo nieślisia! Ni vynikaŭ vybaraŭ jašče nie było, ni infarmacyi, chto pieramoh, ni ličbaŭ. Nikomu hetyja vyniki nie byli patrebnyja, bo raźjušany natoŭp u Minsku ŭžo byŭ z zatočkami, z armaturaj. Jany ŭžo pryjšli ładzić pieravarot. Zrazumieła, tam zadziejničali masy — lalkavody, jakija siońnia hetym lalkavodziać. I kali b u tuju noč ŭłada drohnuła, to nieviadoma, što siońnia było b u krainie. I Euronews pakazvaŭ absalutnuju praŭdu: stajać try amapaŭcy, a hetyja raźjušanyja [demanstranty] zdymajuć kašuli i kidajucca na ich ź bitami. Ale nie atrymaŭsia, nie atrymaŭsia [pieravarot].
Ab achviarach hvałtu
— Potym [ludzi] pačali vychodzić na mirnyja akcyi. [Źjavilisia] pabityja, źbityja, pačali prydumlać fejki. U hety pieryjad usie asałapieli. Ja časam zapluščvała vočy i nie mahła pavieryć, što ja — u Biełarusi, u svajoj krainie. Ja nie mahła hetaha ŭjavić! Ja sustrakałasia ź ludźmi, ale nidzie mnie nichto nie skazaŭ: treba ŭładu mianiać. Ci chacia b zapisačku [pra heta] napisaŭ. I kali heta pačałosia — źbityja, zhvałtavanyja, ja telefanuju Karaniku (były ministr achovy zdaroŭja, ciapier hubiernatar Haradzienščyny Uładzimir Karanik). «Uładzimir Ściapanavič, jość zhvałtavanyja?» — «Ni adnaho vypadku». Niama hetych faktaŭ, niama! Nu, viadoma, pa zadnicy chtości atrymaŭ, heta zrazumieła. Ale potym, kali Śledčy kamitet pačaŭ raźbiracca — tam fejkaŭ bolš, čym treba. Tam prydumana prosta. Heta ŭsio robiać internet-resursy, tielehram-kanały. Takaja chłuśnia, prosta adkrytaja chłuśnia ljecca.
Ab mirnych maršach
— Pačali vychodzić na mirnyja akcyi — z kvietačkami. A chto vychodzić? Vašyja dzieci vychodziać, tavaryšy. U pramym i pieranosnym sensie. Zdajecca, mirnaja akcyja. Ale ŭ hetaj mirnaj akcyi zaŭsiody znojdziecca pravakatar. Vychodzić moładź. Usie takija paśpiachovyja, dobryja. Ale niešta im nie padabajecca ŭ našaj krainie! Potym [stali vychodzić] piensijaniery, potym — vieterany. Usiakuju łuchtu prydumlali. A narmalnyja zakonapasłuchmianyja ludzi siadzieli i siadziać doma i dumajuć: «Hospadzie, što adbyvajecca?».
Pratestnyja nastroi ŭ minskich mikrarajonach, pa nazirańniach Kačanavaj, najbolš mocnyja tam, «dzie samaje elitnaje žyllo, dzie vielmi vialiki kamiercyjny košt».
— Tam ni ja, ni vy tym bolš nikoli nie pabudujecie sabie kvateru, - zajaviła Natalla Kačanava połackim i navapołackim čynoŭnikam.
Pra Ramana Bandarenku
— Ciapier nastupiła radykalizacyja [pratestaŭ]. Ciapier jany prosta nastolki nachabnymi stali, što ŭžo nie prosta pieramyčki na rejki kładuć, a niejki ekran pierakryli, jaki robić pieravod rejek, heta značyć kab ciahnik ź ich syšoŭ.
Hety vypadak z hetym Bandarenkam. Sam vyskačyŭ [u dvor]. Toje, što jon byŭ pjany — sto pracentaŭ. Ciapier raźbirajucca, i ŭžo vyśvietlili, što ŭ Internet vykinuli iłžyvuju infarmacyju, što jon byŭ ćviarozy. Ale dalej śledstva raźbiarecca. Ale vy bačyli, jak jaho [Bandarenku] padniali? Miemaryjał! A kolki pjanych [u cełym u krainie] bjucca? Kožny dzień takija hinuć. A jany [pratestoŭcy] ładziać panichidy. Pravilna prezident skazaŭ: začyścić horad! Vyvieźli ŭsio [kvietki, śviečki, łampady] spakojna, pastavili na mohiłkach. Pryviazuć jaho [Ramana Bandarenku], pachavajuć — kali łaska, kvietački, jakija [u jaho pamiać] prynieśli. Ale kab vy razumieli, na praciahu hadziny tam [12 listapada ŭ dvary na płoščy Pieramien] užo było kala tysiačy čałaviek. I ŭsie ŭžo z kvietkami i łampadkami! Jak takoje moža być? Voś pamior čałaviek, dumaješ, dzie kvietačku kupić — dla hetaha treba čas. A tut — vielmi chutka [u dvary sabralisia]! Scenary raspracoŭvajuć cudoŭnyja!
Pra amapaŭcaŭ
— Voś hetaja radykalizacyja. Vy što dumajecie, možna amapaŭcu ŭ tvar plavać, možna jaho abzyvać? A jon taksama niečaje dzicia, syn, muž. Jon pa abaviazku słužby tam [na akcyjach pratestu], a ciabie jakaja bura tudy honić? Ty chočaš vykazać svajo mierkavańnie — idzi na dyjałohavuju placoŭku. Siońnia, darečy skazać, u AMAP — čarha dziaciej. Voś małajcy! Ja prosta pierad imi schilajusia. I syšli adtul adzinki. I amapaŭcy jašče bolš zhurtavalisia, tamu što stali ich źnievažać.
Ab situacyi ŭ krainie ciapier
— My adyšli ad prorvy, ale nie syšli ad toj situacyi, jakaja moža nas dahnać. Hramadzianskaja vajna moža być nieminučaja. U hetym vy možacie nie sumniavacca. Ja nie mahu maŭčać. Chaj mianie zabjuć, ale ja nikoli nie budu zdradnikam tym ludziam, jakija abaranili svabodu i niezaležnaść 75 hadoŭ tamu, jakija pabudavali našu Biełaruś. A ciapier usim drenna. Nu jak tak? My ŭsie, vy ŭsie, ŚMI pavinny kazać ludziam, pavinny sustrakacca [ź ludźmi]. U advarotnym vypadku razarvuć krainu.
Situacyja niaprostaja, ale kiravanaja. Bo, paviercie, nas bolšaść. A heta kupka [pratestoŭcaŭ] — my nie možam ź imi nijak damovicca. Stali adličvać studentaŭ. I pravilna, što stali adličvać. Chtości [na akcyi pratestu] pa duraści trapiŭ. Ale druhi ž pačynaje ŭździejničać na pieršakurśnikaŭ!
Parady čynoŭnikam, jak pracavać dalej
— Budźcie ŭvažlivyja, akuratnyja, pracujcie ź ludźmi — i pieramoha budzie za nami! My ŭ hetym nikolki nie sumniavajemsia, bo nam nie soramna pierad ludźmi. Ułada ničoha nie zrabiła, kab joj saromiecca i bajacca naroda. I ŭkusić im nas niama za što. Viadoma, jany [pratestoŭcy] raźličvali na blickryh — i ŭsio, adrazu ŭsio źmienšyłasia. Nie atrymałasia, tamu ciapier jany radykalizavalisia. Jany pačynajuć leźci, i leźci surjozna. Ich zastałosia nie tak šmat, ale jany jość. Tamu treba być vielmi ŭvažlivymi. Treba pracavać na svaich pradpryjemstvach, ustanovach i arhanizacyjach i rabić usio, kab nie davać im padstavy dyskredytavać našu ŭładu. Abaviazkova pracavać i na telebačańni, i ŭ hazietach. Treba, kab novyja asoby źjaŭlalisia, kab ludzi bačyli [pracu ŭłady].
Ja zaraz chaču dahrukacca da kožnaha, skazać: «Ludzi, spyniciesia!». Inakš budzie vajna. Jana nieminučaja, kali my siońnia nie prymirym našych ludziej, jakich vystaŭlajuć jak harmatnaje miasa. Voś ich [apanientaŭ ułady] prapanovy — spynić pradpryjemstvy, źniać układy. Heta narmalnyja ludzi? Davajcie spynim «Naftan». I dzie buduć ludzi pracavać?
«Budučy inžynieram u «Vodakanale», ja była samym ščaślivym čałaviekam»
Na sustrečy ź ziemlakami Natalla Kačanava zhadała i niekatoryja momanty ŭ svajoj pracoŭnaj bijahrafii:
— Budučy inžynieram u «Vodakanale», ja była samym ščaślivym čałaviekam. Navat niahledziačy na toje, što ja majtki dzialiła pa tałonach, budučy staršynioj prafsajuznaha kamiteta.
Kačanava pryznałasia, što ŭ čynoŭnikaŭ i ŭ jaje samoj taksama — vialikaja zahruzka na pracy.
— Što, siońnia ŭ viertykali pracavać lohka? Ci nam? U mianie niama žyćcia. Ale ja nie pajdu, pakul mnie nie skaža prezident, što ty svabodnaja. I budu ź im da kanca. Kažu heta ŭsiudy. Choć siońnia mnohija saromiejucca. A ja nie saromiejusia. Mnie nie soramna ni za adzin dzień svajho žyćcia: kolki pracavała — stolki pracavała dla ludziej.
Ja vam pieradaju padziaku Alaksandra Ryhoraviča — viertykal i siłaviki vystajali. Vy prosta małajcy!
Kačanava kaža, što blizkija jaje padtrymlivajuć:
— Ja dziakuju Bohu, što ŭ mianie ŭ siamji ŭsie sa mnoj [idejna]. A jość ža i takija [siemji], jakija i na hetaj hlebie razyšlisia.
Natalla Kačanava taksama raskazała ziemlakam, što ŭ jaje byŭ karanavirus:
— Ja pierachvareła na hetuju chvarobu. I ŭ mianie doma pierachvareli. Ja viedaju, jak jana praciakaje. I ja hłyboka ŭ temie, bo praciahvaju kuryravać lačeńnie hetaj chvaroby.
