«Liču pomstu šlachietnym pačućciem». Homielskaja vykładčyca i kandydatka navuk raskazała pra 8 sutak aryštu
Natalla Susłava vykładaje rasiejskuju litaraturu ŭ Homielskim dziaržuniversytecie imia Franciška Skaryny. Jana kandydatka filalahičnych navuk. Jojnyja lekcyi studenty nazyvajuć samymi jarkimi. «Ja radykalnaja nacyjanalistka pavodle typu śviadomaści», — kaža pra siabie vykładčyca i sa śmiecham apaviadaje pra «sutki», siabie i byłoha studenta Siarhieja Cichanoŭskaha, piša Radyjo Svaboda.
«Ciapier budu vitacca tak: «Viečar u chatu!»
Natalla nia ličyć siabie achviaraj. Kaža, što rana ci pozna jaje musili «ŭziać u pałon». Jana chadziła na akcyi ad 9 žniŭnia. 27 vieraśnia jaje ŭsio-tki zatrymali i pakarali aryštam na 8 sutak.
Paśla «sutak» va ŭniversytecie jaje sustreli «chlebam-sollu». Studenty padaryli futbołku z pryntam «taho samaha» zdymka, dzie Natalla idzie paŭź milicyjanta. Kalehi śpiakli jabłyčny piroh i padaryli kubak z nadpisam «Vierym». «Musić, nakont «Možam, pieramožam» jany pakul sumniavajucca», — žartuje vykładčyca.
Šanavanuju vykładčycu z Homiela vyvieźli ź izalatara, kab nie sustreli kalehi i siabry
Da jaje na IČU pačkami prychodzili listy i paštoŭki sa słovami padtrymki.
«Ciapier budu vitacca tak: «Viečar u chatu!». I kazać: «Viečar u radaść, čyfir u sładaść», — śmiajecca vykładčyca.
Pieršyja sutki jana siadzieła z «damami, jakija tam byli nia pieršy, nia treci i nie apošni raz».
«Jany mianie prosta zamiłavali! Takija pakiemony. Moža, kali jany napjucca, to vyhladajuć nia nadta, ale ŭ izalatary jany adyšli ad alkaholu i byli dobrazyčlivyja i miłyja. Jany ŭ mianie pytalisia pra ściah, čamu my chodzim ź bieł-čyrvona-biełym. Ja im raskazała pra historyju ściaha, pra hierb «Pahoniu», jany ździvilisia. Pamiž saboj jany kazali, što pojduć nastupny raz na marš pratestu. I potym ujaŭlali, jak ździviacca ich učastkovyja milicyjanty ci kanvojnyja na IČU, kali ich «prymuć», ale nie za bojku, a za palityku. Ich heta nadta viesialiła», — raskazała Natalla.
Jana siadzieła ź inšymi asudžanymi tolki adny sutki. Potym jaje pieraviali ŭ adzinočnuju kamieru.
«Izalatar nia piekła, i kanvairy nia čerci»
Natalla kaža, što kab i chacieła prydracca da supracoŭnikaŭ izalataru, to niama da čaho.
«Kali jany sa mnoj kantaktavali, to im było ciažka, ale jany dali rady: nivodnaha niecenzurnaha vyrazu. Choć ja čuła, jak jany razmaŭlajuć u kalidory pamiž saboj. Napeŭna, mnie dapamoh litaraturny dośvied, tvory Varłama Šałamava. Tam było piekła, a ŭ IČU — ničoha strašnaha. Pakut tam nie adčuvała. Taki błahi sanatoryj», — razvažaje vykładčyca.
«Niepryjemny momant — kali pratestoŭcy ŭbačyli čornuju formu i pabiehli»
Natalla chadziła na roznyja akcyi ŭ Homli. Ciapier jana ŭspaminaje pryjemnyja i niepryjemnyja momanty. Niepryjemny byŭ, kali ŭ adnu ź niadziel pratestoŭcy pabiehli adrazu, jak tolki ŭbačyli čornuju formu AMAP.
«Ja stajała na hanku našaha fatalnaha miesca, cyrku, i ź niezadavolenaściu nazirała ich sychod. Da mianie padyšli amapaŭcy i prapanavali mianie pravieści. Nie ŭ aŭtazak. I adzin ź ich mnie skazaŭ: «Z kim vy źviazalisia? Vy nie taho pola jahada». Heta było niepryjemna. Ja darosły čałaviek i sama vybiraju, dzie mnie być i z kim», — zaznačyła Natalla.
Kali paśla pieršaha tydnia pratestaŭ u ludziej pačałasia «niematyvavanaja eŭfaryja, choć ničoha nie dabilisia», Natalli spačatku heta taksama nie spadabałasia. U pryvatnaści, joj nie padabalisia i akcyi «žančyn u biełym z kvietačkami».
«Tady ja padumała: «Nu chaj ludzi adčujuć siabie svabodnymi i potym buduć za heta pačućcio zmahacca. Svaboda — heta nadzvyčaj važna, ale važnaja i svaboda vybaru. Kali ludzi vybirajuć, jak pavodzicca, heta ich vybar. Ja asabista liču pomstu šlachietnym pačućciom. Kali ŭ ciabie zabrali syna, to ty musiš vyjści nie na mirny pratest. Ja nie razumieju: kali ŭ ciabie zabrali siabra, čamu na nastupny dzień nie vychodziać usie jahonyja siabry i blizkija?», — kaža Natalla.
Ale kali jana sutyknułasia z zatrymanymi ŭ aŭtazaku i ŭ milicyi, to «pamiakčeła da ludziej».
«Mnohija prosta nie hatovyja da zatrymańnia. Jany nadta mocna pieražyvajuć, heta vyšej za ich mahčymaści, heta prosta «nia ichnaje», — ličyć litaraturaznaŭca.
«Adna z samych jarkich vykładčyc». Padčas žorstkaha razhonu akcyi ŭ Homieli zatrymali kandydata fiłałahičnych navuk
U apošniuju niadzielu ŭ Homli praktyčna nie było tradycyjnaj akcyi pratestu. Natalla ŭ hety čas siadzieła ŭ izalatary i nazirała adtul, jak supracoŭniki IČU rychtavalisia da akcyi.
«Vyzvalili pierad niadzielaj uvieś pieršy pavierch. Kaho ŭ Brahin, kaho kudy nakiravali. Rychtavalisia. Ale pryvieźli tolki niekalki čałaviek. Kanvairy byli rasčaravanyja», — sa śmiecham kaža Natalla.
Jana nie baicca stracić pracu i kaža, što na mahčymyja pytańni rektara adkaža słovami Karatkieviča: «Hijenie — bajacca, sabaku — viščać, śvińni rycca ŭ hnoi svaim, a lvu patrebny kalučy huščar, rodny kraj i svaboda ŭ im».
«Pałochali mianie «piakielnym chamam» Cichanoŭskim»
Siarhiej Cichanoŭski, ciapierašni palitźniavoleny, vučyŭsia na homielskim fiłfaku. Vykładała ŭ jaho i Natalla Susłava.
«Ja tolki pačała pracavać, a Siarhiej to adličvaŭsia z vučoby, to ŭznaŭlaŭ navučańnie na zavočnym, i ŭ jaho była takaja reputacyja siarod vykładčykaŭ, što jon «strašna ŭsim chamić». Ale da mianie čamuści takija ludzi pranikajucca, mnie nie chamiŭ. Tolki ŭvieś čas ja ździŭlałasia z tych dzikich historyj, jakija jon mnie apaviadaŭ — pra vajenkamat, pra kluby, dzie jon byŭ ułaśnikam», — pryhadvaje vykładčyca.
Jana kaža, što «ŭpieršyniu sustrełasia z takim čałaviekam, takim avanturystam».
«Jon zdavaŭ pracy — mnie zdajecca, ich pisali zakachanyja ŭ jaho dziaŭčaty. I byŭ śmiešny vypadak, kali jon prynios mnie prosta haru niejkich pierazdač, rabot i zajaviŭ: «Ja žanicca źbirajusia! A kažuć, jość takaja prykmieta — raźličycca pierad šlubam z usimi zapazyčanaściami». Raniej ja nia vielmi jamu vieryła. A ciapier upeŭniena, što heta ŭsio była čystaja praŭda. Ale pajści ŭ prezydenty — heta było zanadta navat dla jaho», — kaža Natalla Susłava.
