Viktar Marcinovič: Jak jany źbirajucca kiravać?
Fota Nadziei Bužan
Viktar Marcinovič dla budzma.by pra Marš Niezaležnaści i čarhovyja pamyłki ŭłady.
Niadzielnaja masavaja akcyja zrabiła nieistotnym papiaredniaje asnoŭnaje pytańnie, što stajała pierad biełarusami. Bo i dahetul było zrazumieła kali nie «chto pieramoh», dyk chto dakładna nie pieramoh u pieršym tury.
Ale bačna robicca, što abodva baki zastanucca pry svaim.
Ciapier, paśla dvuch tydniaŭ hruntoŭnych zapužvańniaŭ, paśla dematyvavalnych aryštaŭ, paśla akcyj «jabaciak», paśla sprobaŭ prybrać bieł-čyrvona-biełuju simvoliku z damoŭ i vulic zakryćciom usich nacyjanalnych kramaŭ, ludzi znoŭku ŭ vielizarnaj kolkaści vyvalili na praśpiekty.
I ich akazałasia nastolki šmat, što viadomaja mnie z akcyj nulavych hadoŭ taktyka «raźbić natoŭp na častki i nie dać sabracca» nie spracavała. Navat z vykarystańniem śpiectechniki, jakoj ni ŭ 2006-m, ni ŭ 2010-m nie było: kratavanyja mašyny «Rubiež» prosta padcisnuli zzadu.
I robicca zrazumieła, što ničoha nie skončycca.
Raz nie skončyłasia dahetul.
Bo samym praciahłym biełaruski pratest byŭ u 2006 hodzie, padčas «Płoščy Kalinoŭskaha». I ciahnuŭsia ŭsiaho 6 dzion: z 19 pa 25 sakavika. U 2010-m usio zaviaršyłasia naohuł za adzin viečar. Tut ža ludzi iduć i iduć, pracoŭnyja strajkujuć i strajkujuć, i kožny dzień prynosić novyja naviny, ź jakich vynikaje novaje hałoŭnaje pytańnie dla Biełarusi-2020:
Jak jany buduć kiravać voś takoj krainaj? Narodam, jaki ŭ značnaj svajoj častcy — suprać ich?
Kolki ludziej u turmach?
Pad kryminałkami?
Vy ličyli?
Jany ŭsie dojduć da suda?
I vy dumajecie, što śviet prymie taki «praces»?
Ci vy źbirajeciesia ich patrochu vypuskać i spadziejaciesia, što Babaryka i Cichanoŭski na voli nie źmieniać raskład u vielmi niepryjemny dla vas bok?
Kolki tam sajtaŭ aficyjna, pa rašeńni «viertykali», zabłakavana? 73? Ci ŭžo bolej?
Čałaviek — istota, što padśviadoma imkniecca da kamfortu. Čałaviek zdolny na adrenalinavyja praryvy na niepraciahłym pramiežku. A paśla jamu chočacca mirnaha žyćcia. Adkryć lubimy sajt, prahladzieć stužku navinaŭ za kavaj.
Dyk jak možna spakojna, kamfortna isnavać u krainie, dzie tvaja lubimaja «Naša Niva» niedastupnaja biez dapamohi niejkich chitravykručanych prahramnych srodkaŭ? Kali abrynutaje navat «Radyjo Svaboda», jakoje nichto dahetul nie sprabavaŭ pryciskać u Biełarusi? I ź biełaruskamoŭnych resursaŭ «žyvoj» zastałasia tolki maja kachanaja «Budźma»?
I ładna ja — čakanuty intelektuał, jaki prahnie biełaruskamoŭnaha kantentu, ale ŭziać, naprykład, piensijanieraŭ. Kolki času vy budziecie trymać ich biez «Kamsamołki»? Usie piać hadoŭ? I vy dumajecie, što zamiest haziety, jakuju jany čytali na leciščach jašče za Brežnievym, tyja voźmucca prahladać vašu kryva pašytuju prapahandu?
I takoje jašče pytańnie: voś hetaja nadzvyčajščyna, z vysyłkaj i pazbaŭleńniem akredytacyi zamiežnych žurnalistaŭ, — heta ŭžo nazaŭsiody? Heta praviła «novaj krainy dla žyćcia»?
I nam daviadziecca žyć pa zakonach vajennaha stanovišča ŭsie piać pieramožnych hadoŭ?
Ci voś hladzicie: Kupałaŭski teatr.
Tut vy znoŭ možacie skazać, što ja — čakanuty intelektuał i «narmalnamu čałavieku» teatr dla funkcyjanavańnia straŭnika i kišečnika nie patrebny. Ale navat słužboŭcu ŭ niejki momant chočacca niejkaj «kulturki». I kudy hety słužboviec paviadzie svaju «damu serca», kali Kupałaŭski začynieny, a bolšaść staličnych teatraŭ dałučyłasia da kalehaŭ? Kali nobieleŭskuju łaŭreatku dapytvajuć?
A hetaja kolkaść viadomych ludziej — u tym liku śviatych dla sistemy spartoŭcaŭ — jakija adkryta vystupili suprać!
Dyk što ciapier?
Usie piać hadoŭ kožnuju niadzielu vychodzić na hanak z aŭtamatam?
5 hadoŭ prezidenckaha termina — heta 60 miesiacaŭ. Na hetym tydni budzie miesiac, jak pratesty nie ścichajuć, a sistema nie toje što nie pracuje — jana paralizavanaja sutarhavymi situacyjnymi reahavańniami ŭ sprobach zatykać dzirki, jakija adkryvajucca kožny dzień: žanočy marš; strajki; bankaŭskaje napružańnie — adna šaścidziasiataja prajšła ŭ zmahańni.
Astatnija 59 miesiacaŭ budzie toje samaje?
I ŭvieś hety čas biudžetničkam treba budzie ŭ dadatak da asnoŭnych svaich stresaŭ rychtavacca da vychadu na «jabaćkaŭskija» ekziersisy? Ci vytrymajuć jany, biednyja? Bo adna sprava — baranić vulicu, kali ŭ ciabie haryć serca ad niespraviadlivaści, i zusim inšaja — chavać vočy ŭ tratuar i słuchać jenk napaŭzvarjaciełych rypunoŭ sa sceny.
Tut luby pačnie maryć ab sychodzie ŭ vachciory.
Jašče adno: vy nie zadumvalisia, u jaki momant da apošniaha burunduka ź liku tych, što ciapier dałdoniać pra «prapłačanaść» pratestaŭ, dojdzie, što žyć tak, u atmaśfiery asadžanaha bastyjona, niekamfortna? Što jašče na 59 miesiacaŭ nie chopić ni valarjanki, ni harełki, ni tym bolš piečani? I što našmat naturalniej było b usio ž pravieści pieramovy i addać kiravańnie spakojnym i ŭzvažanym ludziam, pry jakich kraina nie budzie isnavać u stanie poŭści, što kureje?
U škole nas vučyli (i vučać dahetul!), što Biełaruś — kraina partyzanskaja. I vidos z Homiela, dzie chakiejnyja zaŭziatary vielmi «horača» pavitali adnaho z aficyjnych spartovych funkcyjanieraŭ, pakazvaje, što partyzanščynu tut nie vykaranić.
Kiravać pa-raniejšamu nie atrymajecca, a novyja mietady rana ci pozna pačnuć pužać navat samych addanych.
To patrebnyja ci pieramovy, ci novy, bolš rachmany narod, i hastarbajtaraŭ z RT vam tut jaŭna nie chopić.
