Вялікая іронія, развагі пра волю выпадку і маляўнічы восеньскі Парыж — якім атрымаўся 50-ты фільм Вудзі Алена
Coup de Chance (у рускамоўным пракаце «Вялікая іронія», а ў даслоўным перакладзе з французскай — «шчаслівы выпадак») — смешная і сумная, энергічная і зычлівая рамантычная трагікамедыя з крымінальным прысмакам, якая разгортваецца сярод згаслага святла і залатога лісця.
Нільс Шнайдэр і Лу дэ Лааж у фільме Вудзі Алена Coup de Chance. Фота: United King Films
Нягледзячы на шматлікія скандалы, звязаныя з культурай адмены і рухам #MeToo, а таксама неадназначную рэакцыю актывістаў на з’яўленне 87-гадовага Вудзі Алена на чырвоным дыване падчас Венецыянскага кінафестывалю, у тым, што датычыць майстэрства, рэжысёр па-ранейшаму на вышыні. Большасць кінакрытыкаў назвала Coup de chance, «бадай, найлепшым фільмам Алена за апошнія пару дзесяцігоддзяў».
Сваю юбілейную 50-ю стужку Вудзі Ален вырашыў не здымаць у роднай Амерыцы. У апошнія гады ўся драма кар'еры рэжысёра была звязаная з адмовай кампаній распаўсюджваць яго фільмы ў ЗША, і ўсё з-за абвінавачванняў у сэксуальным гвалце, якія высунула супраць яго прыёмная дачка Дылан. Апошні фільм Алена ў Амерыцы, «Кола цудаў», быў выпушчаны шэсць гадоў таму — у 2017-м.
Трэба сказаць, што, акрамя эпапеі з абвінавачваннямі, ёсць і тая акалічнасць, што Ален як творца заўсёды вылучаўся сваёй пэўнай старамоднасцю, кніжнымі жартамі і любоўю да літаратуры, што рабіла яго хутчэй еўрапейскім артыстам, чым тыповым прадстаўніком Галівуда. Улічваючы названыя прычыны, не дзіва, што Coup de chance рэжысёр вырашыў зняць у Францыі з удзелам французскіх акцёраў і на сродкі французскай кінакампаніі.
Вудзі Ален ужо здымаў у Францыі — шырокавядомыя «Поўнач у Парыжы» і «Магію месяцовага святла». Але Coup de chance стаў першым фільмам з малавядомымі французскімі акцёрамі і на французскай мове, якой рэжысёр, дарэчы, не ведае. Таму сцэнар ён напісаў на англійскай, а затым тэкст быў перакладзены.
У фільме героі ходзяць па месцах, якія Ален палюбіў яшчэ падчас працы над «Поўначчу ў Парыжы» — Люксембургскім садзе, алеях Вест-Энда і Манмартра. Новая карціна Алена ў нейкім сэнсе падобная да прызнання Парыжу ў любові. Гэта шмат у чым заслуга аператара, італьянца Віторыа Старара — знакамітага «лаўца» залатога святла, які стварыў некалькі кінашэдэўраў для Бернарда Берталучы.
У аснове сюжэта — шлюбная здрада жонкі мільянера Фані, якая пачынае сустракацца з пісьменнікам Аленам (як тут не згадаць фільм «Ідэальнае забойства» з Віга Мортэнсанам, Гвінет Пэлтрау і Майклам Дугласам, дзе падобны сюжэт, хоць стужка і зусім іншая па настроі).
З багатым і прыгожым мужам Фані жыве лёгка і раскошна, але аднойчы на вуліцы яна сустракае былога аднакурсніка, які некалі быў у яе закаханы. Ален жыве ў багемнай кватэры пад дахам і піша кнігу пра каханне. Паміж Фані і Аленам завязваецца бурны раман, які не ўдаецца як след схаваць ад Жана. Поўны падазрэнняў, Жан ужо наняў прыватнага дэтэктыва, каб той высочваў яго жонку па горадзе — і з гэтага моманту меланхалічная камедыя рыхтуецца перайсці ў іншы жанр — больш змрочны.
Лу дэ Лааж у фільме Вудзі Алена Coup de Chance. Фота: labiennale.org
Ніякага ровара стужка Вудзі Алена, вядома, не вынаходзіць: рэжысёр, як і ў ранейшых сваіх фільмах, усё гэтак жа смяецца з цяжару чалавечых жарсцяў і абуджае ў кожным героі ўнутранага неўротыка, схільнага да існавання ў бясконцых ілюзіях і ўцёках ад асабістай адказнасці. Аднак у Coup de Chance Ален робіць гэта куды больш бліскуча, чым у сваіх папярэдніх нядаўніх фільмах. «У стужцы ёсць радасны тон спакойнай весялосці, якому спрыяе джазавы саўндтрэк з 60-х. Гэта не камедыя, але падчас прагляду вы амаль можаце ўбачыць, як Вудзі Ален стаіць убаку і пасмейваецца з чалавечага глупства, якое ён вам паказвае», — трапна адзначае Оўэн Глібермайн у аглядзе для Variety.
Ад усіх іншых аматараў «паразважаць у кіно» Ален адрозніваецца выдатным уменнем уплятаць развагі пра жыццё ў дыялогі герояў практычна бясшвова — так, як гэта робяць добрыя літаратары. Coup de chance у гэтым сэнсе не выключэнне. Назва адсылае да тэмы ўдачы і шчаслівага выпадку, і гэтая тэма пранізвае ўвесь фільм. Пісьменнік Ален кажа, што ўсё жыццё — гэта шчаслівы выпадак. На думку фінансіста Жана, удачы не бывае, ёсць толькі планаванне. Праўда ляжыць дзесьці пасярэдзіне. І тое, як героі шукаюць яе на працягу фільма, захапляе, хвалюе і прыносіць вялікае задавальненне.
Больш пра кіно:
Сёння стартуе кінафестываль «Лістапад»
Кінафэст «Паўночнае ззянне» агучыў міжнародную праграму. Вось якія 17 фільмаў пакажуць
Кінафестываль «Паўночнае ззянне» агучыў праграму. Вось што можна будзе паглядзець бясплатна
