Версія пана прахвесара пра гандль рабамі ў Наваградку дазваляе па новаму зірнуць на сітуацыю ва Усходняй Еўропе пад час мангола-татарскага нашэсця. Раней лічылася, што татары захоплівалі рабоў пры сваіх крывавых набегах на ўсходнееўрапейскія землі. У рэальнасці яны казалі хатнім, што ідуць у набег, самі пры гэтым заваліваліся ў кабакі гарадзішча Менка, дзе п'янствавалі некалькі месяцаў, а тое й год. Потым ішлі затарвацца на рынак Наваградку. Па вяртанні яны прыгожа распавядалі арабскім кабінетным гісторыкам пра свае вялікія подзвігі ў далёкіх дзікунскіх землях.

Пустое ўсё гэта. "...вось, мяркую, адным спосабам не маглі пракарміць сябе, а вось, мяркую, іншым спосабам маглі..." Навошта гэтыя партыі новага рэвалюцыянера ад гісторыі, які свае асобныя здагадкі і гіпотэзы, стараецца навязаць як абсалютна даказаную ўладкаваную канцэпцыю? Ніводнага доказу, а столькі слоў! " Крыжакі нападалі на Літву, п на Русь не нападалі..." Ана, так і глядзелі тыя крыжакі, дзе стаяць слупы "пагранкамітэта". Нападалі, дзе маглі, дзе планавалі здабычы, дзе ведалі мясцовасці і г.д. Наваградак і сапраўды на той час быў ці не самым багатым і тэхналагічным горадам Еўропы, шчыльнасць на 1 м² залатых, ювелірных каштоўнасцяў была самая высокая ў Еропе паводле сведчання археолагаў. За савецкім часам археолагі з Ленінграда перкапаоі увесь Наваградак за 20 гадоў сваёй працы. Ёсць сведчанні высокіх тэхналогій, перадавых вытворчасцяў, багацця рамеснікаў і астатніх грамадзян, знойдзены скарбы і асобныя манеты канвертаваных у свеце валют таго часу. Але... Не знойдзены сведчанні гандлю рабамі. Няма ні такіх дакументаў, ні такіх артэфактаў, увогуле нічога. Вось майстэрні ювеліраў з інструментамі знойдзены і ў старажытным Наваградку і ў старажытным Полацку, вядома пра экспарт і імпарт праз Рыгу, ад самага утварэнне Рыгі і аж да раздзелу Рэчы Паспалітай. Але нічога не чуваць і не відаць, што б намякала на "гіпотэзы" Латышонка. Мне не цікава, што там "я мяркую, я думаю" у галаве яшчэ аднаго сушукальніка славы Герастрата. Доказы давай! Перш чым абвяргаць таго ж Ермаловіча, рэкамендую спачатку навучыцца ў таго ж Ермаловіча адказна ставіцца да крыніц, высноў і ўласных словаў.

Пабудаваць Горадню такой, якой яна была, немагчыма сіламі тубыльцаў. Гэта праект Кіева, які прызначыў аграмадныя грошы, каб за кароткі час пабудаваць горад, чые пабудовы не саступалі нічым полацкім. І дзе хоць якія доказы пра "немагчыма" і пра "аграмадныя грошы"? Колькі было грошай? Дзе сведчанні выдаткаў Кіева на Гародню? Дзе тыя караваны, што везлі праз пушчы (ужо смешна) валюту, золата і срэбра? І так на кожным слове.

Каждые шовинисты с востока или запада гнут в нужную им сторону.

Очень странная формулировка о грабежах: Литовцы нас не грабили, а грабили те с Востока (не будем называть кто), но они всё равно хорошие а во всём виноваты литовцы: ... "Зато те, с востока, атаковали наших. Так что мы и так платили за те набеги литовцев на восток Руси», — замечает профессор."

Кожны хоча быць арыгінальным. І Латышонак туды ж. Полацак пабудаваў Сафію, стварыў дзяржаву аж да Балтыкі. Але Наваградак "не мог разбагацець" на выкшталцоным рамесніцтва, і Гародню "не маглі пабудаваць тубыльцы"... Божухна...

Што ен меле? Першае да яго пытанне: Дзе ў тыя часы была Жмудзь і хто такія жайматы? Другое пытанне чаму жайматы Апошнімі далучыліся да Вялікага Княства Літоўскага? Княства мела назву Вялікае Княства Літоўскае Рускае і Жаймоцкае (і іншых зямель). Рэдакцыі шаноўнай НАШАЙ НІВЫ раю усе ж пачытаць і распаўсюджваць нашых беларускіх гісторыкаў таго ж Мікалая Ермаловіча які спецыяльна для жайматау напісаў кнігу на расейскай мове "Белорусское государство Великое княжество Литовское" і не распаўсюжваць міфалогію маскоўскіх шавянистау якая вельмі падабаеца жайматам аб тым што яны, жайматы, нібы некага захапілі. Для гісторыі нагадаю што землі тагачаснай Чорнай Русі з Наваградкам называлі Літвою. Менавіта адсюль з тэрыторыі сучаснай Беларусі і пайшло Літоўскае княства з першаю сталіцаю ў Наваградку. Большасць зямель да княства далучылася праз дыпламатыю бо належыла абараняцца ад крыжакоў ды татар. На землях захоўваліся свае парадкі і ня хто не лез ва ўнутраныя справы. Княства мела назву Вялікім Літоўскім калі да яго далучыліся амаль усе сённяшнія землі Беларусі. А назва Вялікае Княства Літоўскае і Рускае бала атрымана калі да княства пры Альгердзе была далучаная вызваленая ад Адрды частка Кіеўскай Русі разам з Кіевам і нізам Дняпра. Затым далучыўся Смаленск. А вось Жаймоць (сённяшняя Летува) далучылася апошняю да Вялікага Княства Літоўскага і тады княства пачало называцца Вялікае Княства Літоўскае Рускае Жаймоцкае і іншых зямель. Мова ж дзяржаўная ў Княстве была тагачасная стара беларуская якую добра разумелі як беларусы так і ўкраінцы. Таму нават сёння як беларусы, так і ўкраінцы прачытаюць ў арыгінале СТАТУТ ВКЛ 1588 году, а вось жайматы якія як лічаць сябе "захопнікамі" скраўшы нашу гістарычную назву, мову Статута ВКЛ 1588 не разумеюць ні на кірыліцы ні на лацінке.

⤷ Itches, фолк хистори. Ты попробуй почитай этот статут. Одна белибирда.

Засталося толькі прачытаць фразу "афіцыйная гісторыя да гэтага часу не можа адказаць на гэтае пытанне" і усё стане на свае месцы. Можа сп. Латышонак і мае рацыю, але хацелася б яго гіпотэзы прачытаць у выглядзе навуковага тэкста, са спасылкамі на ўсе факты і г.д. А то з такім посьпехам "альтэрнатыўнымі ідэямі развіцця Беларусі" можна бясконца засмечваць інтэрнэт -- і шакавальныя гіпотэзы прапанаваў, і ў "афіцыйных гісторыкаў" плюнуў і пасраміў іх, і не напружваесся прыводзіць доказы сваіх "фактаў". Тады чаму Наваградак не расквітнеў ад гандлю паветрам, але ад гандлю рабамі? Ці чаму Кіеў вылучыў грошы на пабудову Гародні, а не іншапланецяне? Так яшчэ б  неверагодней і альтэрнатыўней гучала б! Хацелася б аргументаў, а не пустых разважанняў. 

Ёсць арабскія крыніцы і нідзе Навградак не ўзгадваецца як як цэнтр гандлю рабамі. Нават логіку наўпрост уключыць. Хто прыязжаў ў Наваградак за рабамі? Османы, персы, татары? Смех. І як бы яны дабіраліся да Наваградка, калі тады дарог не было, а ўсе шляхі былі рачныя? Латышонак пачаў ствараць альтэрнатыўную гісторыю Беларусі. 

Да канца не дачытаў бо не вытрымаў траціць час на тое каб чытаць бязглуздзіцу ад людзей якія не ведаюць элементарнага што гістарычная Жаймоць гэта сучасная Летува, а гістарычная Літва гэта сучасная Беларусь. Гістарычная Русь гэта ж сучасная Украіна.

Мікола Ермаловіч. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. Уступнае слова Загаловак гэтай кнігі не можа не выклікаць відавочнага здзіўлення ў чытачоў. І сапраўды, дзяржава беларуская, а назву мае літоўскую. Тым больш, што ў гістарычнай навуцы замацавалася сцвярджэнне, што Вялікае княства Літоўскае (ВКЛ) было літоўскай дзяржавай у сучасным значэнні гэтага слова, што яго ўтварэнне пачалося з заваявання літоўскім князем Міндоўгам у сярэдзіне 13 стагоддзя шэрагу беларускіх земляў, і ў першую чаргу так званай Чорнай Русі з горадам. Здавалася б, што такая рэдкая ў навуцы аднадушнасць грунтуецца на бясспрэчных гістарычных звестках. Але яшчэ ў свой час было сказана, што „ў дакладных крыніцах не дайшло да нас ніякіх звестак аб заваёве Літвой гэтай тэрыторыі”. З таго часу прайшло больш за 100 гадоў, але пасля не з'явілася ніводнай крыніцы, якая б пацвярджала літоўскую заваёву якой-небудзь беларускай зямлі. Нават В.Пашута ў сваёй працы аб зацвярджэнні Літоўскай дзяржавы, дзе можна было б шукаць дэталёвага разгляду гэтага гістарычнага факта, гаворыць пра яго як бы мімаходзь „У Чорнай Русі, якой Міндоўг завалодаў у 40-х гадах 13 стагоддзя, княжыў яго сын Войшалк”. І ўсё ж… гэты даследчык, кніга якога спрыяла яшчэ большаму ўмацаванню ў нашай гістарыяграфіі сцвярджэння аб літоўскай заваёве Беларусі, верагодна, не быў перакананы ў правільнасці гэтага і іншых сваіх тэзісаў, звязаных з утварэннем і далейшай гісторыяй ВКЛ, паколькі рахунак неабходным заявіць: „Далейшыя поспехі нашай навукі, можа быць, прывядуць да наступных поспехаў нашай навукі, можа быць, прывядуць. Так, перагляд неабходны. Сучасная гістарычная навука не можа мірыцца з бяздоказнымі сцвярджэннямі, аповяд аб утварэнні ВКЛ і яго далейшай гісторыі павінен быць прыведзены ў адпаведнасць з гістарычнымі звесткамі. ——— чытайце ў інтэрнеце Мікола Ермаловіч —— Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае ——каб ведалі сваю гісторыю і маглі адказаць ўсім тэтым міфалагатарам якія па сённяшні дзень нясуць бязглуздзіцу.

«Древние литовцы»…. «профессор»😂. если в Нашей Ниве еще остались журналисты, то следующие «репортажи» на эту тему предлагаю не делать чтобы не дискредитировать заслуженное издание…

следующий репортаж должен быть об Илье Муромце и Трехголовом Змее. И профессор найдется, если хорошо поискать.

[Рэд. выдалена]

Людзі рэдакцыі ! Вы --  БЕЛАРУСЫ? Ці проста журналісты для сенсацый і"рэйтінгу" вашага сайта?..:::::
Латышонак- гэта польская гаўно, які маскіруецца пад беларуса. Ён разбурае Гісторыю беларускага этнаса, аслабляе беларускую ідэнтычнасьць.
Ягоны старчэскі маразм знішчае  усялякую мараль.
Для мяне не дзіва.
Я ведю (ён сам мне казаў) як у 90-х ён краў грошы  USA грантаў
каб купіць сябе аўта. Так і мяне вучыў.

Беларусы гэта субстракт розных плямёнаў балцкага і славянскага паходжання з познім дадаткам татарскіх гэнаў ....не ляніцеся, а зрабіце аналіз свайго гаплатыпу,...чыстакроуныя?....

Провел маленькое и следование . Например, Новогрудок был частью ВКЛ со времен княжества Миндоуга . При этом это был великокняжеский город, а не удельное княжество.

Кстати таких прецедентов довольно много. Например, столицей Священной Римской Империи Германского Народа был город Прага. Когда Маньчжуры завоевали Китай они, перенесли столицу в Пекин и т.д.

А, так вот откуда растут у менталитета по 500, еще со времен Миндовга.